Kazakistan’da eylemler sona erdi, hükümet gözaltılara başladı

Kazakistan’da 6 gün önce başlayan şiddetli protestoların ardından hükümet sokakların kontrolünü tekrar ele aldı. Eylemler sona erdi, meydanlar boşaldı hasar tespit çalışmaları ve hayatını kaybedenlerin cenaze merasimleri devam ediyor. Almatı Havalimanının 10 Ocak’a kadar kapalı kalması bekleniyor.

Öte yandan gözaltılara başlayan Kazak yönetimi, eski Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Karim Masimov’u ‘ihanet’ suçlamasıyla yakaladı.

Kazakistan’da 6 Ocak’ta akaryakıt zammına karşı başlayan gösteriler, ülke çapına yayıldıktan 6 gün sonra hükümet tarafından büyük oranda bastırıldı. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Comart Tokayev’in Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nden (KGAÖ) yardım istemesi gösterilerin seyrini değiştirdi.

Başta Rusya olmak üzere KGAÖ üyeleri tarafından Kazakistan’a 2 bin 500’den fazla barış gücü askeri gönderildi. Rusya’nın desteğini arkasına alan Kazak yönetimi, başta önemli havalimanları olmak üzere büyük kentlerde sokaklarda tekrar kontrolü sağladı.

OLAYLARDAN GERİYE BU GÖRÜNTÜLER KALDI:

Eylemlerin çıkış şehri Aktau’da hayat normal seyrine döndü meydanlar boşaldı. Almatı’da ise gözaltılar ve tutuklamalar devam ediyor.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Comart Tokayev, “Rusya lideri Putin’e asker gönderdiği için teşekkür ederim. Ülkede anayasal düzen büyük ölçüde tesis edildi. Kolluk kuvvetlerine ve orduya, teröristlere uyarı yapmadan ateş açma yetkisi verdim.” dedi.

Kazakistan İçişleri Bakanlığı, 4 bin 266 kişinin gözaltına alındığı, bunlar arasında komşu ülkelerin vatandaşlarının da olduğunu duyurdu.

Almatı eyaletine bağlı bir köyde 100’den fazla kişinin gözaltına alındığı aktarılan açıklamada, Cambıl eyaletinde silah deposunun bulunduğu ve Almatı’daki bir otomobil servisi binasındaki silah ve mühimmatların yanı sıra bisiklet, televizyon ve cep telefonları gibi çalıntı ürünlere el konulduğu bilgisi paylaşıldı.

Yönetimden ilk gözaltılar

Ülkede kontrolün sağlanmasının ardından şiddetli protestolar nedeniyle yönetimden ilk gözaltılar yapıldı. Eski Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Karim Masimov ile birlikte bir kaç kişi ‘ihanet’ suçlamasıyla gözaltına aldı.

Kazakistan Ulusal Güvenlik Komitesinden yapılan açıklamada, komite tarafından 6 Ocak’ta Kazakistan Cumhuriyeti Ceza Kanunu’nun devlete ihanet maddesi gereği soruşturma başlatıldığı açıklandı.

Açıklamada, söz konusu suçu işlediği şüphesiyle Masimov’un gözaltına alındığı duyuruldu.

Masimov’un soruşturmada gözaltına alınan diğer şahıslarla birlikte geçici tutuklama merkezine yerleştirildiği kaydedildi.

2016’da göreve getirilen Karim Masimov, LPG fiyatının artması nedeniyle başlayan, ülkenin batı ve güney şehirlerine yayılan protestolar nedeniyle 6 Ocak’ta Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in kararıyla Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanlığı görevinden alınmıştı.

Nazarbayev’in eski danışmanı ‘kolluk kuvvetlerindeki hainleri’ suçladı

Kazakistan’ın Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in eski danışmanı Yermuhammet Yertysbayev, ülkedeki protesto gösterilerinin amacının, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Comart Tokayev’i devirmek olduğunu iddia ederek “Bu protestolar en yüksek makamlardaki ve özellikle kolluk kuvvetlerindeki hainler destek vermese imkansızdı.” dedi.

Protestocuların, Almatı Havalimanı’na yönelik saldırılarından 40 dakika önce tüm güvenlik birimlerinin bölgeden çekilmesine yönelik talimat verildiğini iddia eden Yertysbayev, “Ülkenin en çok korunan binası Ulusal Güvenlik Komitesi’nin, teröristler tarafından kolayca ele geçirilmesini aklınız alıyor mu? Bu, ancak ülkenin ulusal güvenliğinden sorumlu kişilerin olaya göz yummasıyla gerçekleşebilirdi. Benim görüşüme göre, bir zamanlar Ukrayna’da yapılanları yapmak için Tokayev’i iktidardan uzaklaştırmayı hedefliyorlardı.” ifadelerini kullandı.

Almanya’dan silah satışı yasağı, Putin’den telefon

Almanya hükümeti, Kazakistan’da bir haftadır devam eden olaylar nedeniyle bu ülkeye yapılacak silah satışlarına yasak getirebileceklerini açıkladı. Basının sorularını yanıtlayan Ekonomi Bakanlığı sözcüsü, yasağa konu silah satışının değerinin 2,2 milyon euro olduğunu duyurdu.

Bu arada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Kazak meslektaşının uzun bir telefon görüşmesi yaptığı belirtildi. Kremlin’den yapılan açıklamada iki liderin Kazakistan’da patlak veren protestoları görüştükleri ve yakın temasta kalmayı kararlaştırdıkları duyuruldu.

Kazakistan’da 10 Ocak’ta ulusal yas ilan edildi

Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, 10 Ocak’ta ulusal yas ilan edilmesi yönünde karar aldı. Cumhurbaşkanlığı sitesinde yer alan kararda, “Kazakistan’da işlenen terör eylemleri sonucunda insanların ölümüyle ilgili olarak, 10 Ocak 2022’de ülke çapında yas ilan ediliyor.” denildi.