2020’de yolsuzluğun en az olduğu İslam ülkesi: Umman 49., Suudi Arabistan 52., Türkiye 86. sırada

Yolsuzlukla mücadele eden Uluslararası Şeffaflık Örgütü 2020 yılı Yolsuzluk Algı Endeksi’ni açıkladı. 180 ülkenin değerlendirildiği endekste, Türkiye 40 puan alarak 86’inci sıraya yükseldi.

2019 yılı Yolsuzluk Algı Endeksi’ni, Türkiye 39 puan alarak 91’inci sıraya gerilemişti.

İslam ülkelerinin dünyadaki en yolsuzluk yapılan ülkeler olması dikkat çekti. Listedeki en başarılı İslam ülkelerinden bazıları; Umman 49., Suudi Arabistan 52., Türkiye 86. sırada.

Listenin sonundaki bazı nüfusu Müslüman olan ülkeler şöyle; Somali (179), Güney Sudan (179), Suriye (178), Yemen (179), Sudan (174), Libya (173).

Mevcut rapora göre, araştırmanın yapıldığı 180 ülke ve bölgeden toplamda en iyi ilk iki yer 100 üzerinden 88 puanla Danimarka ve Yeni Zelanda arasında paylaşıldı, 85’inde Finlandiya, Singapur, İsveç ve İsviçre var. Ayrıca ilk onda Norveç, Hollanda, Almanya ve Lüksemburg yer aldı. İlk 50 içinde 49’uncu  sırada Umman var.

Türkiye Yolsuzluk Endeksi’nde 2 yılda 8 basamak kötüleşti. CHP’li Öztrak’ın paylaştığı 2018 ve 2020 yıllarına ait endekste Türkiye 78. sıradan 86. sıraya yükseldi. Söz konusu kötüleşmenin rejimden kaynaklandığını ifade eden Öztrak, “Ucube şahsım vesayet rejimi ile temel demokratik ilkelerde, hukukun üstünlüğünde ve medya özgürlüğünde hızlanan aşınma bizi buralara getirdi” dedi.

Ukrayna’nın performansı bir önceki yıl olan 2019’a göre arttı., 33 puanla, 180 ülke içerisinde 117’inci sırada. Ancak organizasyon, son aylarda Ukrayna’da meydana gelen yüksek profilli sokak olayların bir sonraki çalışmada performansı olumsuz etkileyebileceği konusunda uyarıyor.

ULUSLARARASI ŞEFFAFLIK ÖRGÜTÜ 2020 YOLSUZLUK ALGI ENDEKSİ’Nİ AÇIKLADI

Yolsuzlukla mücadelede dünyanın önde gelen sivil toplum kuruluşlarından olan ve 100’ün üzerinde ülkede faaliyet gösteren Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International), 1995’ten bu yana her yıl yayınladığı Yolsuzluk Algı Endeksi sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı.

2020 yılı Yolsuzluk Algı Endeksi’nde Türkiye, 40 puanla 86. sırada yer almıştır.

Küresel salgın, kamu yönetiminde şeffaflığın ve hesap verebilirliğin yaşamsal önemini çarpıcı bir biçimde göstermiştir. Salgına dair verilerin şeffaf bir biçimde paylaşılması, salgınla mücadele politikalarının gerekli katılımcılık ve hesap verebilirlik mekanizmalarıyla oluşturulması toplumların ve hükümetlerin salgınla etkin bir biçimde mücadele edebilmesinin ön koşuludur. Salgın verilerinin zamanında, eksiksiz ve doğru bir biçimde paylaşılmaması toplum sağlığını tehlikeye atacak niteliktedir. Salgın koşullarının zorunlu kıldığı ivedilikle beraber salgın dışında yapılan kamu harcamalarında da açık ihale yöntemi yerine pazarlık ve davet yöntemleri ağırlık kazanmıştır.

2020 Yolsuzluk Algı Endeksi sonuçları, temel demokratik ilkelerin, hukuk devletinin ve medya özgürlüğünün yolsuzlukla mücadelenin vazgeçilmez unsurları olduğunu göstermektedir. Yolsuzluğun yaygınlaşmasını ve sıradanlaşmasını sağlayan cezasızlık uygulamaları sürmektedir. Büyük ölçekli yolsuzluk iddiaları yargıya taşınsa da pek çoğunun soruşturma aşamasında kalmasıyla yolsuzluk suçları için cezasızlık yaygınlaşmaktadır. Bütçe şeffaflığı ve kamu kaynaklarının kullanımına ilişkin hesap verebilirlik konusunda temel ihlaller bulunmaktadır. Medya kuruluşlarına, gazetecilere, sivil topluma yönelik baskı ve yıldırma politikaları sürmektedir. Bunlara karşın yargı erki, bağımsızlığını korumalı ve yolsuzlukla mücadele gücünü yitirmemelidir. Geleceğimizi ipotek altına alan Kamu Özel İşbirliği proje, ihale ve sözleşme süreçleri şeffaf ve açık bir biçimde yürütülmeli, bu projelerin kamu maliyesine oluşturduğu yük toplumla paylaşılmalıdır.

Türkiye, Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile karşılaştırıldığında, 28 üye ülkeden de düşük puan alarak Romanya’nın ardından sonuncu sıraya yerleşmiştir. OECD ülkeleri arasında ise Türkiye, sondan üçüncü sırada yer almaktadır.

2013 yılında Doğu Avrupa ve Orta Asya ülkeler grubunda lider konumda bulunan Türkiye, 2020 yılında beşinciliğe düşmüştür. Türkiye, küresel sıralamada ekonomik, sosyal ve politik istikrarsızlıkların yoğun olduğu, demokrasi ile tanışmamış birçok ülkenin gerisinde kalarak 180 ülke arasında 86. sıraya yerleşmiştir.

Yolsuzluk Algı Endeksi’nde, Danimarka (88) ve Yeni Zelanda’nın (88) ardından ikinci sırayı 85 puanla İsveç, İsviçre, Finlandiya ve Singapur paylaşmaktadır. Endeksin son sıralarında ise Suriye (14), Somali (12) ve Güney Sudan (12) yer almıştır.

2012’den bu yana en çok puan kaybedenler ülkeler arasında; Saint Lucia (-15) ve Liberya’nın (-13) ardından 12 puan kaybeden Macaristan, Barbados ve Suriye bulunmaktadır. 2012-2020 arasında 9 puan kaybeden Güney Kıbrıs, Bahreyn, Cibuti ve Türkiye, bu ülkelerin hemen ardında yer almaktadır. 2012 yılından bu yana puanı ve sırası hızlı bir biçimde düşmekte olan Türkiye, bu yıl 1 puan fazla almasına karşın son 8 yıl içinde en çok gerileyen 5 ülke arasındaki yerini değiştirememiştir.

Uluslararası Şeffaflık Örgütü Yönetim Kurulu üyesi ve Uluslararası Şeffaflık Derneği Başkanı E. Oya Özarslan 2020 yılı sonuçlarını şöyle değerlendirmektedir:

“Türkiye yolsuzlukla mücadele konusunda endişe verici durumunu koruyor. Temelli bir adım atmadığımız sürece de böyle olmaya devam edecektir. Küresel bir salgını yaşadığımız bu günlerde sağlık, eğitim gibi temel ihtiyaçlara gitmesi gereken ülke kaynaklarının korunması herkesin derdi olmalı.”

Yolsuzluk Algı Endeksi’nin Metodolojisi

Her ülke için en az 3 uluslararası kurumun yürüttüğü araştırmanın bulgularına dayanarak hazırlanan 2018 Yolsuzluk Algı Endeksi; uzmanların, sivil toplum örgütlerinin ve iş dünyası temsilcilerinin kamu kesimindeki yolsuzluğa dair algılarını yansıtmaktadır. Araştırma metodolojisine göre 0 puan en yüksek yolsuzluk algısına, 100 puan ise en düşük yolsuzluk algısına işaret etmektedir.

Bu yıl, Türkiye’nin puanı belirlenirken bulguları kullanılan 9 araştırma sırasıyla; Global Insight Country Risk Ratings, Bertelsmann Foundation Transformation Index, IMD World Competitiveness Yearbook, Bertelsmann Foundation Sustainable Governance Index, World Justice Project Rule of Law Index, PRS International Country Risk Guide, World Economic Forum, Varieties of Democracy Project, Economist Intelligence Unit Country Ratings’dir.