Leviathan nedir?
Tanah'da yer alan Eyüp Kitabı, Yeşaya Kitabı ve Amos Kitabı'nda ismi geçen deniz canavarıdır. Eyüp Kitabı'nda bahsedilen Livyatan, Antik Kenan mitolojisinde tanrı Baal Hadad tarafından mağlup edilmiş ilkel bir canavar olan Lotan'dan etkilenmiştir. Karşılaştırmalı mitolojiye göre Mezopotamya dininde canavara paralel olarak yer alan ve Marduk tarafından mağlup edilen Tiamat yer almıştır. Ayrıca Leviathan, İndra'nın Vritra'yı öldürmesi veya Thor'un Jörmungand'u yenmesi gibi anlatılardaki ejderha ve yılanlarla (serpent) karşılaştırılabilir. İbrani Kutsal Kitabı'nda ise Leviathan güçlü bir düşmanı, özellikle de Babil'i (Yeşaya:27:1), tarif etmek için metafor olarak kullanılmıştır. Bazı 19. yüzyıl akademisyenleri canavarı timsah gibi büyük su canlılarına atıfta bulunduğu şeklinde yorumlamıştır. Sözcük daha sonraları genel olarak deniz canavarlarının yanı sıra "büyük balina" anlamına gelen bir terim olarak da kullanılmaya başladı.
“Leviathan” terimi, İbranice bir kelime olan “livyatan”dan gelir ve genellikle devasa boyutları ve gücüyle tanınan bir deniz canavarını veya mitolojik yaratığı ifade etmek için kullanılır. Bu terim, bazı dinlerde de kullanılan bir semboldür.
Örneğin, Yahudilikte, Leviathan, Talmud ve diğer kutsal metinlerde bahsedilen, Tanrı’nın yarattığı devasa bir deniz canavarıdır. Hristiyanlıkta da Leviathan, Kutsal Kitap’ta bahsedilen bir canavar olarak görülmektedir. Ayrıca, Orta Çağ Avrupa’sında, Leviathan, İncil’de bahsedilen devasa bir deniz canavarı olarak düşünülmekteydi ve bazı dini ve edebi eserlerde tasvir edilmiştir.
Thomas Hobbes‘un “Leviathan” adlı eseri ise, devletin insanları kontrol altında tutmak için bir tür “sosyal sözleşme” yoluyla kurulduğunu ve bu sözleşmenin uygulanması için güçlü bir merkezi yönetimin gerektiğini savunur. Hobbes, bu merkezi yönetimi de “Leviathan” olarak tanımlamıştır.
