Türk çay pazarının yeni hedefi: Ukrayna
Ulusal Çay Konseyi Başkanı Ali Bayramoğlu, çay yaprağının yetişmediği ancak dünyadaki siyah çay pazarının yüzde 15’inin karşılandığı Dubai Serbest Bölgesi’ndeki Dünya Çay Ticaret Merkezi’nin bir benzerinin Rize Serbest Bölgesi’nde hayata geçirilmesi ile yıllık 350 bin ton çay pazarının bulunduğu Rusya, Ukrayna ve Türk Cumhuriyetleri’ndeki pazarı kullanma imkanı yakalayabileceklerini belirtti.
Dünyanın en büyük turizm ve ticaret merkezlerinden biri halen gelen Dubai’de iki yılda bir düzenlenen “Dünya Çay Forumu Toplantıları ve Fuarı” etkinliklerine katılmak üzere ÇAYKUR Genel Müdürü İmdat Sütlüoğlu, Ulusal Çay Konseyi Başkanı Ali Bayramoğlu, Rize Ticaret Borsası Başkanı (RTB) Mehmet Erdoğan, RTB Meclis Başkanı Resul Okumuş, RÜ Rektör Yardımcısı Osman Karamustafa, DOKA Rize Temsilcisi Fatih Özdemir, ÇAYKUR Dış Fuarlar Sorumlusu Miraç Mollamehmetoğlu, RTB Genel Koordinatörü Hasan Önder, Okumuş Çay Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Okumuş’tan oluşan heyet bu ülkeye gitti.
Ulusal Çay Konseyi Başkanı Ali Bayramoğlu, Dubai’de bir gram yaş çay yaprağı bulma imkanı yokken ülkede kurulan merkezde daha önce yılda 20 bin ton dolayında kuru çayın paketlenerek pazarlandığını, şimdi bu rakamın 500 bin tonun üzerine çıktığını söyledi. Bayramoğlu, “Dünyanın her yanına çay satıyorlar. Dünyanın her tarafından çay alıp karıştırıyorlar ve yeniden dünyaya satıyorlar. Bu potansiyel, burada yokken bizde vardı. Rize’de serbest bölgemiz var. Bu serbest bölgeye yakın Rusya, Ukrayna ve Türk Cumhuriyetleri gibi ülkeler ciddi çay tüketen ülkeler. O ülkelere Türk çayını da karıştırarak serbest bölgemiz üzerinden çay satabilirdik. Ama konuyu uzaktan yakından bilmeyen ve ticaretin fonksiyonunu anlamayan bir takım insanlar kamuoyunu yanlış yönlendirdi. Dezenformasyon yapmaları bu kadar önemli bir potansiyel imkanımızı kaybetmemize neden oldu. Dolayısıyla bu merkez Dubai’ye önemli katkılar sağlıyor. Dünyada siyah çay ticareti 3.5 milyon ton civarında. Genel kapasitenin yüzde 15’ine ulaşmış durumdular. Gelecek yıl 500 bin ton sattıkları siyah çay miktarını 1 milyon tona çıkarırlarsa hiç şaşırmayın. Ama biz yine de kaybetmiş değiliz. Halen devam edebiliriz. Rusya, Ukrayna Türk Cumhuriyetleri çay pazarı ortalama 350 bin tondur. Lojistik ve bölge imkanlarımız açısından bu pazarı kullanma imkanımız var. İnşallah aklı selim galip gelir de bizde önümüzdeki süreçte bunları yapma imkanı buluruz.” dedi.
SÜTLÜOĞLU: RİZE’DE ÇAY ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ KURULABİLİR
ÇAYKUR Genel Müdürü İmdat Sütlüoğlu ise Dubai Serbest Bölgesi’nin dünyanın önemli ticaret merkezlerinden biri olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Çok hızlı geliştiler. Bu merkez içerisinde çayla ilgili bir bölgede yer alıyor. Bölgenin dünya ticaretinde söz sahibi olduğu gibi dünya çay ticaretinde de söz sahibi olduğunu görüyoruz. Serbest bölgeler iyi çalıştığında o bölgelere ciddi katkılar veren yerlerdir. Maalesef Rize’deki serbest bölge yürümedi. Dubai’deki serbest bölge üzerinde durulması gerekiyor. Buradaki serbest bölgede imalat var. Dünyanın her tarafından gelen çaylar burada paketleniyor ve yine dünyanın her tarafına pazarlanıyor. Bu durumun incelenmesi gerekiyor. Rize’de çok yönlü bir organize sanayi bölgesinin faydalı olacağını düşünüyoruz. Rize’de bir organize sanayi bölgesini çay organize sanayi bölgesi olarak düzenleyebiliriz. İki organize sanayi bölgemiz kurulması planlanıyor. Ancak bir kere ülkede üretilen çayın kalitesinin sağlanması önemli. Tüketicinin sağlığının korunması ve aldatılmaması çok önemli. Bunu sağlayabiliriz. Üreticinin mağdur olmaması, çay sanayicisinin de mağdur olmaması ve bölgede bir sermaye birikimi oluşması çayın istikrara kavuşması değerinde satılması ile mümkün. Bunun yolu ciddi oto kontrol mekanizmasının oluşmasından geçiyor.”
Heyet, Dubai’de Dünya Çay Forumu Toplantıları ve Fuarı etkinliklerine katılacak.
HIZIR İLYAS YILDIRIM | RİZE – CİHAN
