[FOTO GALERİ] Yanukoviç ile Erdoğan görüşmesinin bütün detayları

Türkiye ile Ukrayna arasındaki ilişkiler, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Kiev ziyareti ile birlikte yeni bir döneme girdi.

Kiev’de Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç ve Başbakan Erdoğan arasında yapılan ikili görüşmeden yapılan heyetler arası toplantının ardından, iki ülke arasında 6 anlaşma imzalandı.

İkili anlaşmalar kapsamında ilk olarak Anadolu Ajansı ile Ukrayna Haber Ajansı arasında işbirliğini öngören anlaşma imzalandı. Anlaşmaya Anadolu Ajansı Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanı Hilmi Bengi imza koydu. Türkiye ile Ukrayna Arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyinin Kurulmasını Öngören Anlaşmaya Başbakan Erdoğan ile Ukrayna Devlet Başkanı Yanukoviç imza koydular. İki ülke arasında Teknik Düzenlemeler, Meteoroloji, Tüketici Haklarının Korunması Gibi Alanları Kapsayan Niyet Muhturası, Atom Enerji Kurumu ile Ukrayna Nükleer Enerji Düzenleme Kurumu Arasında İşbirliği Programı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Enerji ve Kömür Bakanlığı arasında Enerji Alanında İşbirliğini Öngören Mutabakat Zaptı, Türkiye ile Ukrayna Arasında Uluslararası Alanda Doğrudan Demiryolu ve Feribot Hizmeti konusunda da anlaşma imzalandı.

İmzalanan anlaşmalarla birlikte Türkiye ve Ukrayna arasında hedeflenen stratejik ortaklığa doğru ilk somut adımda atılmış oldu. Yanukoviç ve Erdoğan, iki ülke arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi kurulmasına dair mutabakat zaptını imzaladı.

Anlaşmaların ve imza törenin ardından ortak basın toplantısına geçildi. Ukrayna Devlet Başkanı Yanukoviç, ‘iyi dostum’ diye söz ettiği Başbakan Erdoğan’ı ağırlamaktan memnuniyet duyduğunu belirterek,  iki ülke arasındaki iyi ilişkilere değindi.

VİZE BU YIL İÇİNDE KALKACAK

Erdoğan’ın ziyaretiyle birlikte bir başka müjde de vize konusunda geldi. Karşılıklı olarak her iki ülkeye giriş vizelerinin kısa süre içinde kaldırılmasına ilişkin liderler mutabakata vardı.

Bunun yanında serbest ticaret anlaşmasının da altyapısı oluşturulacak. Hem vize, hem de serbest ticaret anlaşmasının diğer anlaşmalarla birlikte süratle yürürlüğe konulması planlanıyor.

Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği kurulmasına yönelik imzalanan anlaşmanın önemine vurgu yapan Cumhurbaşkanı Yanukoviç; “Bu olay iki devletin halklarının bugünün ihtiyaçlarını karşılamak için gereken bir cevap. Bu konseyin ikili düzeyde sürdürdüğümüz işbirliğinin önünde bir önemli koordinasyon mekanizması olması konusunda anlaştık.”dedi.

Viktor Yanukoviç konuşmasına özellikle Türkiye’deki savunma ihalelerine olan ilgilerinden söz etti, Türk Ordusunun ihtiyaçlarının karşılaması için açılan ihalelere katılmaya hazır olduklarını aktardı. Ukrayna yapımı Dinyeper Roketi’nin 2011’de uzaya fırlatılacak olan Türk uydusunun yörüngeye taşıyacağına dikkat çeken Yanukoviç, Ukrayna’nın yeni ürettiği muharebe tankı, savaş uçakları ve füze üretimine vurgu yaptı.

Yanukoviç, şöyle devam etti:

‘Varılan önemli anlaşmalar arasında gelecek 5 yıl içinde ikili ticaretimizi 10 milyar dolara çıkarmak istiyoruz. On yılda ise bunu ikiye katlayarak ticaret hacmimizi 20 milyar dolara ulaştırmaktır. İki ülkedeki Ukrayna ve Türk şirketlerin şartlarının iyileştirilmesi için de gerekli adımlar atılacaktır. Enerji gibi alanları da ele aldık. Enerji  alanında ortak bir politikayı sürdürmeyi düşünüyoruz. Uzmanların tecrübelerini beraberce kullanmayı düşünüyoruz. Bizim ilgimiz, Türkiye ile 3. ülkelerde projeleri gerçekleştirmeyi de kapsıyor. Ulaşım alanında da ele alınacak konular var. Batı ve Doğu, Kuzey Avrupa’yı, Orta Asya ile bağlayacak bölge üzeri ulaşım koridorlarının yapımı konusunda mutabık kaldık. Biz savunma sanayi ile ilgili konuları da ele aldık. Biz Ukrayna olarak,  Türk Ordusunun ihtiyaçlarını karşılamak üzere açıklanan ihalelere katılmaya açığız. Bu iki taraf için de önemlidir. 2011 yılının Şubat ayında Türkiye’nin karasal uydusunun fırlatılması planlanıyor. Bu uydudan bizim mikro roket taşıyıcısı kullanılacak. Başbakan Erdoğan ile devletlerimiz arasında vizelerin kaldırılmasına yönelik görüşmelerin başlaması konusunda anlaşmaya vardık. Böylece Ukrayna vatandaşlarının vizesiz gideceği ülke sayısını artırıyoruz. ‘

Başbakan Erdoğan ise şöyle konuştu:

‘Bu aslında aramızdaki ikili ilişkileri artırmaya yönelik önemli bir adımın işaretidir. Gerek siyasi, gerek ticari, gerek ekonomik, askeri kültürel tüm bu alanlarda atmamız gereken önemli adımların bugün en önemli imzalarını attık. Yanukoviç ile verimli görüşmeler yaptık. İlişkilerimizi çok daha ileriye taşıma konusunda mutabıkız. Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna arasında mevcut dostluk ve işbirliği ilişkilerinin stratejik ortaklık boyutuna çıkarmayı hedefliyoruz. Bunun için Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey kurulmasına ilişkin ortak anlaşmayı Yanukoviç ile imzaladık. Hayırlı olsun diyorum. Görüşmelerimizde bu stratejik ortaklığın ilk adımlarını bugün atarken bu, aynı zamanda geleceği planlama anlamındadır. Bu çerçevede ikili ilişkilerimizi ekonomik, ticari ve turizm ilişkilerinin daha da geliştirilmesi konusunda serbest ticaret ve vize muafiyeti konusunda görüşmelerin başlaması konusunda geri kabul anlaşması ile birlikte ele alınması konusunda mutabakat vardık. Bunları süratle neticelendirilerek her iki anlaşmanın biran önce yürürlüğe konulmasını arzu ediyoruz. Müzakerelerin hızla sonuçlanması için gerekli talimatları vermiş bulunuyoruz. Tabii bugün ülkelerimiz arasında doğrudan özellikle demiryolu ile yük taşımacılığı, feribot hizmeti konusunda iki ülke arasındaki anlaşmayı da imzaladık az önce. Biraz sonra da Başbakan Azarov ile biraraya gelerek ilişkilerin gelişmesi konusunda görüş alışverişinde bulunacağız.’

TİCARET HACMİ 5 YILDA 20 MİLYAR 10 YILDA 40 MİLYAR DOLARA ÇIKACAK

Yanukoviç, iki ülke arasındaki ticari ilişkinin seyrine ilişkin ilk 5 yılda 10 milyar dolar, 10 yılda 20 milyar dolarlık hedef koyarken, daha sonra söz alan Başbakan Erdoğan, hedefi yeterli bulmadı ve hedefleri tam iki katına çıkardı.

Ortak basın toplantısında Erdoğan, şunları kaydetti:

‘Hızla gelişen çok yönlü ekonomik ilişkilerimizin önümüzdeki günlerde daha da ileri gideceğine olan inancım tamdır. 2008 yılında bizim dış ticaret hacmimiz 8 milyar dolardı. Küresel finans krizi sebebiyle bu 4 milyar dolara düştü. 2010’da da öyle sanıyorum ki 5 milyar doları bulmuş vaziyette. Tabii az önce yanlış anlamadıysam sayın Başkan önümüzdeki 5 yılla ilgili 10 milyar dolarlık bir hedef koydu. Ben diyorum ki 2008’de 8 milyar doları yakaladığımıza göre, gelecek 5 yıl için 20 milyar dolarlık bir hedef koymalıyız. Bu güç her iki tarafta da var. 2. periyotta, gelecek 10 yılda ise hedefi 40 milyar dolar koymalıyız. Avrupa’nın iki önemli ülkesiyiz. Karadeniz’in iki önemli ülkesiyiz. Ve bu gücün, büyük düşünen bu iki ülkede olduğuna inanıyorum. Yeter ki biz kararlı olalım. Bütün bunların yanında karşılıklı yatırımlarda kaydedilen artışlar… 2010’da 750 bin Ukraynalı Türkiye’yi ziyaret etti. Enerji, savunma ve turizmde atacağımız adımlarla bu hedeflenen rakamları yakalamak zaten mümkündür. Türk ve Ukrayna şirketlerinin her iki ülkedeki projelere aktif olarak katılmalarını ayrıca 3. ülkelerde ortak projelere imza atmalarını özellikle arzuluyoruz. 2012’de Avrupa şampiyonası var. Süre daraldı. Ve Türk Müteahhitlik Sektörü, Çin’den sonra ikinci sırada. Yapılmakta olan ihalelerde Türk Müteahhitlerini burada görev almasını arzu ederiz. Şu ana kadar da Ukrayna’da 128 projede başarılı olduklarını biliyorum. Tabii son olarak bir konunu özellikle ifade etmek istiyorum. O da soydaşlarımız Kırım Tatarlarının Ukrayna’nın sadık vatandaşları olarak Türkiye ve Ukrayna arasında bir dostluk köprüsü olma işlevlerinden dolayı duyduğumuz memnuniyeti de kendisiyle paylaştım. Bu görüşmelerde, bu ziyaretimizde gerek şahsıma gerek heyetime gösterilen yakın ilgi için Yanukoviç ve tüm ilgililere ve Ukrayna halkına teşekkürlerimi sunuyorum.’

Ukrayna ile ilişkileri çok daha ilerilere taşımakta kararlı olduklarını belirten Başbakan Erdoğan, “TC ile Ukrayna arasındaki mevcut dostluk ve ilişkileri stratejik ortaklık boyutuna çıkarmayı hedefliyoruz. Bunun için mutabakat zaptını imzaladık. Hayırlı olsun. Bu aynı zamanda stratejik ortaklığın adımlarını atarken geleceği planlama adımıdır.” ifadesini kullandı.

Erdoğan doğrudan demiryolu yük taşımacılığı feribot hizmetinin organizesi konusunda anlaşmayı da bakanların imzaladığını hatırlatırken, 2010’da 750 bin Ukraynalının Türkiye’ye geldiğini söyledi.

2012’daki Avrupa Şampiyonası’nda zamanın daraldığına işaret eden Erdoğan, kısa zamanda büyük işler yapabilme kabiliyetindeki Türk müteahhitlik sektörünün başarılarından söz etti.

Başbakan, Türk müteahhitlerinin Çin’den sonra dünyada ikinci sırada olduğunu kaydederken, “Yapılan yapılmakta olan ihalelerde Türk müteahhitlerin burada görev almasını isteriz.” talebini iletti.

Erdoğan Kırım Tatarları konusunda da, “Soydaşlarımız Kırım Tatarlarının Ukrayna’nın sadık vatandaşları olarak Türkiye ve Ukrayna arasında dostluk köprüsü olmalarından duyduğumuz memnuniyeti kendileriyle paylaştım.”cümlesini kullandı.

SORULAR

Ukrayna’lı bir gazetecinin, ‘Vize muafiyeti anlaşmasından söz edildi. Bu anlaşma imzalanırken hangi şartlar olacak?’ ve ‘Savunma sanayiindeki işbirliği neleri kapsayacak’ sorusunu yanıtlayan Yanukoviç, vize konusunda yapılacak anlaşmanın temelinde, ticaret olduğunu ifade etti. Bunun amacının iş adamlarının, turistlerinin Türkiye ve Ukrayna’yı serbest bir şekilde dolaşmaları olduğunu dile getiren Yanukoviç, ‘Geri kabul anlaşması bizim yükümlülüklerimizi yerine getirmeye hazır olduğumuzu gösterir. Geri kabul ve vize anlaşmasını aynı anda imzalamaya karar verdik’ dedi.

Savunma Sanayii konusunda da bunun çok geniş bir alan olduğunu belirten Yanukoviç, Ukrayna şirketlerinin Türkiye’nin ulusal tank projesine katılması gibi konularla ilgilendiğini dile getirdi.

Başbakan Erdoğan da bir gazetecinin ‘Vize muafiyeti anlaşması için öngörülen bir tarih var mı? Nükleer enerji işbirliği konusunda somut bir adım var mı?’ sorularına şu yanıtı verdi:

‘Vize muafiyetiyle alakalı olarak, bunu geri kabul anlaşmasıyla paralel yürüteceğiz. Bunun tabii Meclis ayağı var. Bunların hepsini süratle en kısa zamanda bitirmenin gayreti içinde olacağız. Temennimiz odur ki bunların yanında serbest ticaret anlaşmasını da yine süratle Parlamentomuzdan geçirmek suretiyle bu yıl da onu da bitirmek suretiyle karşılıklı imzaları atacağız. Arzumuz tabii bunları eş zamanlı bitirmek. Nükleer enerji konusunda de enerji bakanlarımız karşılıklı görüşmelerini yaptılar. Detaylandıracaklar ve konuları önümüze getirecekler.’

Yunus Erdoğdu – Kiev – Cihan