Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskıy, yargıç Oleksandr Tupıtskıy’nin iki aylık bir süre için Anayasa Mahkemesi Başkanlığı görevinden alınmasına ilişkin bir kararname imzaladı.

Cumhurbaşkanı Zelenskıy, “Adaleti sağlamak ve anayasal krizi çözmek için bu kararı imzalıyorum.” dedi.

Karar, Başsavcılığın, Cumhurbaşkanlığı’ndan Anayasa Mahkemesi Yargıcı Oleksandr Tupıtskıy’nin iki aylığına görevden alınması için yazdığı dilekçenin işleme koyulması akabinde alındı.

Ukrayna kanunları Cumhurbaşkanı tarafından atanan yargıçların soruşturma sırasında 2 ay süreliğine görevden alınmasına imkan tanıyor.

Ukrayna Parlamentosunda çoğunluğu sağlayan 226 milletvekili Anayasa Mahkemesine güvenlerinin olmadığını bildirdi.

Zelenskıy imzaladığı bu kararın geçici bir tedbir olduğunu ve yargıç olarak yetkilerinin sona ermesi anlamına gelmediğini söyledi.

UKRAYNA’DA ANAYASAL KRİZ

27 Ekim’de Anayasa Mahkemesi, 47 milletvekilinin talebi üzerine, Ceza Kanunundaki sahte mal varlığı beyanları ile ilgili ceza öngören maddeyi yürürlüklükten kaldırmıştı.

Anayasa Mahkemesi ayrıca, kanunların yetkililerin e-beyanlarının mal varlığı beyanlarının doğru olmadığına ilişkin hükümlerini anayasaya aykırı ilan etti ve Milli Yolsuzluğu Önleme Ajansı’nın beyanları doğrulama ve çıkar sağlamayı tespit etme yetkisini de iptal etti.

Venedik Komisyonu, Anayasa Mahkemesinin kararını eleştirdi ve mal varlığının yetkililer tarafından elektronik olarak beyan edilme sisteminin sürdürülmesini tavsiye etti. Venedik Komisyonu, krizi çözmek için Ukrayna Parlamentosuna altı ayrı teklif hazırladı.

Venedik Komisyonu ayrıca Ukrayna Anayasa Mahkemesi yasasında yapılacak değişiklikler için 10 tavsiye hazırladı. Ayrıca, uluslararası uzmanların ve sivil toplum temsilcilerinin katılımıyla yargıçların seçimi için bir kurul oluşturulması önerildi.

YÜKSEK MAHKEME MEŞRUİYETİNİ RİSKE ATTI

Financial Times’a göre, bu mahkemede hiçbir şey olması gerektiği gibi olmadığı için Zelenskıy’in başka çaresi kalmadı:

“Ukrayna adalet sistemi, oligarkların çıkarlarına hizmet eden yargıçlardan mustarip. Anayasa Mahkemesinin kimseye hesap vermek zorunda olmayan iki yüksek yargıcını, 2014 yılında görevden alınan Rusya yanlısı Başkan Viktor Yanukoviç atamıştı. Mahkeme geçen hafta verdiği kararla meşruiyetini kaybetti. Yüksek Mahkemenin birkaç üyesine beyan yükümlülüklerini ihlal ettikleri gerekçesiyle soruşturma yürütülüyor. Yani çok açık bir çıkar çatışması söz konusu. Mahkeme çıkarımlarını destekleyen yasal argümanlar sunamadı. Artık anayasayı savunmuyor, onu ele geçirmiş durumda.”

Financial Times

ANAYASA KRİZİ RUSYA’NIN İŞİNE GELDİ

Anayasa mahkemesi hakkındaki tüm memnuniyetsizliklere rağmen, şu sıralar atılacak düşüncesiz adımlar büyük zarara sebep olacaktır, diyor Ukrayna eski başbakanlarından Aleksey Gonçaruk, nv.ua’da:

“Kesin olan bir şey varsa o da Ukrayna’da anayasa mahkemesine ne toplumun ne de uluslararası partnerlerin güvendiği. Mahkemenin yenilenmesi Ukrayna’nın bir hukuk devleti kalmasında merkezi öneme sahip. Bu yeni başlangıcın vakitlice başlaması gerekir. Ancak bunun kati bir şekilde yasal çerçevede gerçekleştirilmesine dikkat edilmeli. … Ukrayna’da yasal bir kargaşanın olması ve devlet kurumlarının altının boşaltılması tam da Kremlin’in amacı zaten. Daha yalın bir ifadeyle, Moskova yönetiminin arzusu, Ukrayna’da cumhurbaşkanı, parlamento ve anayasa mahkemesinin anayasaya sadakat konusunda kendi aralarında kapışması ve bu sırada birbirilerinin kararlarını baltaladığı bir ortam yaratılması.”

nv.ua