Türk işadamlarının BRIC açılımı
Türkiye’de gelecek göremeyen firmalar; Brezilya (Brazil), Rusya (Russia), Hindistan (İndia) ve Çin’in (China) dahil olduğu ülkeler grubu olan ve piyasada BRIC olarak bilinen ülkelere yatırım yapıyor. Otomotiv yan sanayi firmalarını yurtdışına çıkmasında düşük kur etkili oldu.
Otomotivde yerli parça kullanımının yüzde 35’lere kadar düşmesi, yan sanayi firmalarını Türkiye dışına kaçırmaya başladı. Yurtdışında açılan yan sanayi firmaları, Güney Afrika’dan Çin’e, Brezilya’dan Rusya’ya, Hindistan’dan ABD’ye, Meksika’dan İspanya’ya kadar dünyanın dört bir yanında yatırım yapıyor. Türkiye’de gelecek göremeyen firmalar, özellikle otomotiv pazarı büyüyen Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin yani BRIC ülkelerine gidiyorlar.
YERLİLİK ORANI DÜŞTÜ
Yan sanayi firmalarının yurtdışına açılmasının en büyük nedenlerinden biri, Türkiye’de yerli parça kullanımının giderek düşmesi. Özellikle, son 5 yıldır, yerli parça kullanımı sanayi genelinde ortalama yüzde 45-50’lerden yüzde 35’lere kadar geriledi. Modellere göre değişmekle beraber, bazı markalarda bu oran geçmişte yüzde 70’lere kadar bile çıkıyordu. Yerlilik oranının düşmesindeki en büyük etken ise düşük döviz kuru. İthalatın cazip hale gelmesi ana sanayiyi ithalata yönlendiriyor. Düşük döviz kuru, yüksek enerji ve işçilik maliyetleriyle birleştiğinde, Türkiye’nin rekabetçi gücünü azaltıyor. Yurtdışına yatırımın bir başka nedeni ise global üretim kuralları. Türk yan sanayi firmaları, ana sanayi firmalarının fabrikalarının bulunduğu ülkelerde yatırım yaparak, hizmeti ayağına götürüyor.
REKABET AVANTAJI KAYBOLDU
Yerlilik oranının düşmesinin, yan sanayi firmalarını olumsuz etkilediği söyleyen Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği Başkanı Celal Kaya, “Bu etkileri azaltmak için yeni pazarları, gelişmekte olan yeni bölgeleri araştırıyor ve ayakta kalmak için dışarıya açılıyoruz” dedi. İşçilik, enerji, yatırım, kur-finansman gibi sıkıntıların rekabetçi olmalarını engellediğini hatırlatan Kaya, şunları söyledi: “Bugün Türk otomotiv sanayi ve tedarikçileri çok önemli bir konuma geldi. Ancak rakip ülkeler de boş durmadı. Türkiye, özellikle rekabetçilik ve yatırım çekiciliği konusundaki avantajını yitirmeye başladı. Çelik dışında hammadde konusundaki dışa bağımlılığımız devam ediyor. Üzülerek söylüyorum ki ülkemizden alabildiğimiz tek hammadde olan çeliği de zaman zaman dünya rekabetinin üzerinde fiyatlara satın almak zorunda kalıyoruz.”
ÇILGIN TÜRKLER 4 KITADA YATIRIM YAPIYOR
Yurtdışında yatırım yapan yan sanayi firmalarına her geçen gün bir yenisi ekleniyor. Yurtdışı yatırımlar konusunda en atak firmalardan biri Aktaş Grup. Brezilya, Çin, Bulgaristan’da fabrikaları bulunan Aktaş, Rusya’da da yatırım yapıyor. Bunun dışında Farplas’ın Hindistan, Teklak Kauçuk’un Bulgaristan, İnci Akü’nün Ukrayna, Tırsan Kardan’ın Rusya’da yatırımları var. Türkiye dışında Bulgaristan’da üretim yapan Standard Profil, Güney Afrika ve Çin’de yatırım yapıyor. Orhan Holding’in de Türkiye, ABD, Meksika, İngiltere, İspanya, Slovakya, Fransa, Romanya, Macaristan ve Güney Kore’de yatırımları var.
Sabah
