Türkiye büyüyor işsizlik azalıyor [GRAFİK]
Ekonomide yılın ilk yarısında sağlanan yüzde 11’lik büyüme, istihdama da yansıdı. İşsizlik, haziran ayında yüzde 10,5’e geriledi. 2009’un aynı ayına göre işsiz sayısı 518 bin kişi azalırken, bir yılda 1 milyon 541 bin kişi de yeni iş buldu. İş dünyası, büyümenin devam etmesi halinde işsizlik oranının tek haneye düşebileceğini belirtiyor.
Bu yılın ilk yarısında yüzde 11 büyüyerek dünyada üçüncü, G-20 ülkeleri arasında birinci olan Türk ekonomisinden peş peşe olumlu rakamlar gelmeye devam ediyor. Türkiye’nin yılın ikinci çeyreğinde yüzde 10,3 büyüdüğünü açıklayan TÜİK, bir müjdeyi de istihdam konusunda verdi. Beklentileri aşan büyüme istihdama yansıdı ve geçen haziran ayında işsizlik yüzde 10,5’e geriledi. Bu oran Haziran 2009’da yüzde 13, bu yılın nisan ayında ise yüzde 11’di. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, son bir yıllık dönemde 1 milyon 541 bin kişi yeni işe başladı. Geçen yıl haziranda 21 milyon 947 bin olan çalışan kişi sayısı, bu sene 23 milyon 488 bine yükseldi. İstihdam piyasasında yeni girenlerin etkisiyle işsiz sayısında 518 bin kişilik azalma yaşandı. Geçen sene 3 milyon 269 bin olan işsiz sayısı, 2 milyon 751 bine geriledi.
Rakamın aşağıya çekilmesinde işadamlarının dış dünyaya açılmasının büyük payı olduğunu belirten TUSKON Başkanı Rızanur Meral, “Ekonomi artık düze çıkıyor. Her yıl 500 bin genç iş hayatına atılıyor. İşsizlik rakamlarının yüzde 16’lardan yüzde 10’a düşmesi çok önemli.” dedi.
TÜİK’in tespitine göre işsizlik kentlerde daha hızlı düşüyor. Genel işsizlikte yüzde 2,5 azalma yaşanırken, kentlerde işsizlik 2,9 puanlık azalmayla yüzde 13,6’ya indi. Kırsalda ise işsizlik 1,5 puanlık azalmayla 5,5’e geriledi. Genç nüfustaki işsizlikte de çok önemli iyileşme gözleniyor. Gençler arasında işsizlik 4,6’lık dev düşüşle yüzde 19,1’e, tarım dışı işsizlik ise 3 puan düşüşle yüzde 13,4 düzeyine geriledi.
İstihdam içinde tarım sektörünün payı 0,2’er puan, sanayinin payı 1,2 puan, inşaatın payı 0,1 puan arttı. Buna karşılık hizmetler sektörünün payında ise 1,6 puan azalma gözlendi. Haziran döneminde istihdam edilenlerin yüzde 26,6’sı tarım, yüzde 19,3’ü sanayi, yüzde 6,7’si inşaat, yüzde 47,4’ü ise hizmet sektöründe yer aldı. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından üç aylık mayıs-haziran-temmuz döneminin ortalaması olarak açıklanan haziran verilerine göre çalışanların yüzde 70,7’sini erkek nüfus oluşturdu. İstihdam edilenlerin yüzde 60,3’ü lise altı eğitimli. Çalışanların yüzde 60,1’i ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, yüzde 25’i ise kendi hesabına veya işverenlerden oluştu. Yüzde 14,9’u ise ücretsiz aile işçileri.
Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 0,9 puanlık azalışla yüzde 44,8 olarak gerçekleşti. Buna göre kayıt dışılıkta da azalma gözleniyor. İş arama yöntemi olarak en fazla eş dost vasıtası öne çıkıyor. İşsizlerin üçte biri tanıdıkları aracılığıyla iş ararken işsizlerin yüzde 88’i daha önce bir işte çalışmış. Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı da geçen yılın aynı dönemine göre 1,2 puanlık artışla yüzde 50 olarak gerçekleşti. İşgücünün eğitim ve yaş dağılımlarına bakıldığında ise toplam işgücünün yüzde 17,6’sını 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde işgücüne katılma oranı; erkekler için yüzde 70,3, kadınlar için yüzde 25,6 düzeyinde. Yükseköğretim mezunu erkeklerde yüzde 83,8 olan işgücüne katılma oranı, kadınlarda yüzde 70 oldu.
‘İŞ DÜNYASININ DIŞA AÇILMASININ SONUCU’
Sonuçları değerlendiren Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracat ve yüksek büyümenin işsizliği gerilettiğini ifade etti. Türkiye ekonomisinin ‘son derece parlak’ bir performans gösterdiğini, ihracatın çift haneli arttığını, ekonominin çift haneli büyüdüğünü vurgulayan Büyükekşi, bu sonuçların Türkiye’de krizin bittiğini teyit ettiğini kaydetti. Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) Başkanı Rızanur Meral de, ‘ekonominin düze çıktığına’ işaret ederek, “Her yıl 500 bin genç iş hayatına atılıyor. İşsizlik rakamlarının yüzde 16’lardan yüzde 10’a düşmesi çok önemli. Bu rakamın aşağıya çekilmesinde iş dünyasının ve sivil toplum kuruluşlarının büyük bir başarısı olduğunu düşünüyorum. TUSKON üyelerini dış dünyaya açmasının da büyük bir önemi var.” dedi. Önceki gün açıklanan yüzde 10,3’lük büyümeyle ilgili olarak da Meral, üçüncü çeyrekte de çift haneli büyüme beklediklerini kaydetti. Meral’in yıl sonu büyüme tahmini ise yüzde 8.
MÜSİAD Başkanı Ömer Cihad Vardan ise, işsizlik oranındaki düşüşe ilişkin, “Bu noktada, kriz sonrası çok kısa bir zamanda sağlanan bu ivmenin kalıcı olmasını ve sürdürülebilirliğini sağlamak öncelikli hedef olmalıdır.” dedi.
Dünya, Türkiye’deki yüksek büyümeyi konuşuyor
Türkiye’nin yılın ikinci çeyreğinde de çift haneli (yüzde 10,3) büyümesi yurtdışında yankı buldu. Wall Street Journal ve Financial Times gibi finansal ve ekonomik konulara ağırlık veren Batılı gazeteler, Türkiye’nin yüksek büyümesini övgü dolu sözlerle okurlarına duyurdu. ABD’nin en çok satan borsa ve finans gazetesi Wall Street Journal, konuyla ilgili haber analizinde, “Anayasal referandumda hükümetin ses getiren zaferinin borsanın yükselmesine yol açmasının bir gün sonrası salı günü, Türkiye, çifte haneli ikinci çeyrek büyümeyi sağladı.” diye yazdı. İngiliz ekonomi gazetesi Financial Times ise, ikinci çeyrek büyümesinin analistlerin tahminlerini de aştığına dikkat çekerken resmi verilerin, Türkiye’nin yükselen ekonomilerin arasında, geçen yıldaki daralmadan sonra en keskin toparlamadan birini yaşadığını yazdı. Gazete, yıl sonu büyümesinin ise yüzde 7’ye vararak piyasaların gözdeleri olan Polonya ve Rusya’daki oranların iki misli olabileceğini belirtti. Wall Street Journal’a konuşan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise, uluslararası derecelendirme şirketlerince Türkiye’nin notunun yükseltilmesi zamanının geldiğini ifade etti. NEW YORK, LONDRA; ANKA
