Türk çiftçisi Tuta’yı 2009’da tanıdı
Domateslere zarar veren Tuta Absoluta 2009’da Türkiye’ye girdi. Ancak Türk çiftçisi kurtçuk hakkında bilgisi olmadığı için gerekli mücadeleyi veremedi.
Ukrayna’nın Türk TIR’larını ülkeye getirdiği domateslerde Tuta Absoluta zararlısı olduğu gerekçesi ile geri göndermesi bu konudaki sorunu yeniden Türk tarımını gündemin birinci sırasına taşıdı. Türkiye de Tuta’yı zararlı olarak gördüğü için Ukrayna’dan dönen TIR’lardaki domatesler Edirne’de imha edildi. İhracatı olumsuz etkileyen bu durum yıllardır kalıntı ilaçla mücadele eden Türkiye’de ihmali gündeme getirdi.
Antalya’da yaş sebze meyve ihracatı ve üretimi ile uğraşanlar Türkiye’nin Tuta Absoluta zararlısı ile 2009’da tanıştığını anlattı. Çiftçinin Tuta hakkında bilgi sahibi olmadığı için gerekli mücadelenin verilmediğini savunan ihracatçı ve üreticiler, bunun da ihracatta sıkıntıya yol açtığını ileri sürdü.
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Meclisi Tarım Komisyonu Başkanı Ziya Yıldız, Tatu Absoluta’nın ilk kez geçen yılın nisan ayında Antalya’nın Kaş ilçesinde tespit edildiğini söyledi. Çiftçinin Tuta hakkında bilgisi olmaması sebebiyle gerekli mücadelenin verilemediğini ve zararlının hızla yayıldığını kaydeden Yıldız, konunun Ukrayna’nın Türk TIR’larını kabul etmemesiyle gün yüzüne çıktığını ifade ederek, “Ukrayna yasaklama kararı aldığında o ülkeye varan 200-300 TIR’ımız vardı. Ukrayna resmi makamları bu yüzden TIR’ları bekletti. Görüşmeler sonunca Tuta’sız ürünleri almaya karar verdiler. Bu TIR’lardan 15 tanesi geri gönderildi. Türkiye’de Tutalı bitkilerin ülkeye girmesine izin vermediği için Edirne’de imha edildi.” dedi.
Okyanus isimli ihracat firmasının sahibi Ali Demir ise Tuta Absoluta yüzenden yaşanan sıkıntının Ukrayna ile sınırlı kalmadığını, benzer durumun diğer ülkelerde de yaşandığını söyledi. Paketleme yaparken Tuta olmamasına özen gösterildiğini, ancak zararlının agresif olması sebebiyle 10 gün içinde kelebek haline dönüşebildiğine işaret etti. “Keşke 2009 yılında ilk görüldüğünde çiftçiler bilinçlendirilseydi.” diyen Demir, sözlerini şöyle sürdürdü: “Çiftçilere bu konuda yardım yapılsaydı bence çok başarılı olunurdu. Bunu küçük bir zararla atlatabilirdik. İş işten geçtik sonra önlem alındı. Hala önlem alınmadı. Yurt dışından gelen ürünler için gümrüklerde kontroller olmalı. Normal hastalıklar ilaçlarla önlenebilir. Ama bunun çok değişik bir yapısı var. Günde 300 yumurta bırakıyor. Domatesin yeşil saplarının altında gizlenip üreyebiliyor. Domatesin içinde olması çoğalmasına yetiyor.”
Cihat Ünal-Ekonomi-Cihan
