Ukraynalılar bir farkla Türklere benzer

Ukraynalılar ile Türkler geçmişten gelen komşuluk, evlilik ve akrabalık bağlarından olsa gerek karakter bakımından birbirine çok benzer.

Karadeniz kıyısında yaşayan iki köklü halk arasında ilk bakışta; din, dil, ırk gibi birçok fark gözükse de asıl fark, bence bunlar değil, Türk toplumunun ataerkil, Ukraynalıların ise anaerkil oluşudur.

Ukrayna’da kadın hayatın her alnından öne çıkar. Bir inşatta kalıp çakar, duvar kâğıtlar, vinç ve iş makinesi kullanır… Ukraynalılar da savaşı sevmez, barışçı millettir lakin savaşmak zorunda kalırlarsa düşmanın işi zordur. Tarihe bir göz atıldığında ikinci dünya savaşında, Almanları düşürdüğü durum görülür.

Toplumda her ne kadar kadınlardaki annelikten gelen şefkat duygusu ağır bassa da, bir tehlike anında, canları pahasına kendisinden kat kat üstün güçlere karşı meydan okuyabilirler. Ülkenin doğusu ve güneydoğusunda eli silahlı gezen tanımsız ‘yeşil adamlara’ duyurulur.

Farklılıklar değil de ortak özelliklere baktığımızda, her iki milletinde iyi olma gayretindeki insanları gerektiğinde canı dâhil milleti için şahsi menfaatlerini de feda edebilir. Bunu özellikle meydan olaylarında yakından gördüm.

Her iki milletin de motive edildiğinde iş organizasyon kabiliyeti çok yüksek. Birlik ve beraberlik ruhuyla hareket edebiliyorlar. Bir anda kendinizi mahalleliyle birlikte karla buzla kaplanmış yolları temizler halde bulabilirsiniz.

Çevrede birisi varsa, Ukrayna’da arabanız yolda kalmaz. Hemen koşup yardıma gelirler. Onlar için direksiyonda kimin oturduğu önemsizdir, asıl olan zorda kalmış birisine yardım etmektir.

Ukraynalı gazeteci arkadaşlarım beni hep idare etmiştir. Sabırlarla da etmeye devam etmekteler. Geç gelirsin, yer verirler, hiç gitmezsin çektikleri fotoğraf ve görüntüyü paylaşırlar. Beni en çok onlar tenkit ederler, Rusçamın kötü oluşu, saçım, sakalım, kılığım, kıyafetim, ayakkabımın bağına kadar her şeyimle yakından ilgilenirler. Ben onlarla hep, Türkçe konuşurum. Çayı bilirler zaten ben Türkçe ‘içelim’ deyince de anlarlar.

Ukraynalılar içinde her şey olması gerektiği gibi iş etiği çerçevesinde olmalıdır. Çok ısrarcılardır. Bazen onların ‘yer bulamazsın erken gel’ ısrarına dayanamayıp bir habere 4-5 saat hatta 12 erken gidip beklediğim de olur. Hepsinde de iyi ki erken gidip onlarla beklemişim demişimdir. Çünkü zor koşullarda, Putin ve Bush gibi liderleri beklerken yaptığımız şakalar muhabbetler bizi birbirimize daha da yakınlaştırdı.

Benim çevremdeki kişiler genelde belli bir entelektüel birikime sahiptir. Büyük kısmı gazeteci okur-yazar, fotoğrafçı sanatçı yönü olan, kendi dinini, Ukraynaca dilini, tarihini bilen, eğitimli ve dahi terbiyeli kişiler olduğunu belirtmek isterim.

Sizin çevrelerdeki, Ukraynalılar benim bahsettiğim özelliklerde olmayabilir. Sürü aksaksız olmaz derler o bakımdan dikkatli olup aldanmamanızda da fayda var. Her Rusça konuşanı, Ukraynalı zannetmeyin. Ukrain olsa bile bahsettiğim ölçüde ahlaklı olmayabilir. Sonuçta, hacı hacıyı Mekke’de, derviş dervişi tekkede bulur.
Her iki milletin içinde de hile ve aldatmaca akıllılık sayan kesiminin birbiriyle karşılaşması doğaldır.

Her iki milletin ortak özelliklerinden birisi de şüphesiz aile bağlarına ve çocuklarına olan düşkünlük. Bu her ne kadar son dönemde batı kültürünün etkisi ve Sovyetlerden kalan kötü miras nedeniyle biraz sarsıldı. Ümit ederim toparlanır. Aile ve ahlaki meselelerin üzerinde; ekonomi, sanayi, para-pul, silahlanma, teknoloji kadar durmazlarsa bütün varlıklarını kaybedeler. Memleketleri bölücülerin elinde parçalanır gider.

Bu son seçimlerde, Ukrayna halkı bir kere daha sağduyusunu gösterdi. Ülkesinin istikrarı için normal şartlarda ilk turda geçmesi zor bir adaya, birinci turda memleketini emanet etti. Bizim yakın tarihimizde de benzer seçimleri görebilirsiniz. Bağımsızlığını kansız şekilde alan, Ukraynalılar son günlerde yaşadıkları trajik olay nedeniyle millet oldu ve birleşti.

Birçok genç askerliğe gönüllü yazılmak için kışla kapısında sıra bekledi.

Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak.

Yeni bir dünya kuruluyor.

Milletler yeniden biçimleniyor.

Dünya genelinde milliyetçilik yeniden tırmanışta ve kavramlar daha da anlam kazanıyor.

Şimdi; dil, din, ırk, bağımsızlık, medeniyet… gibi kelimeler genç Ukraynalılar daha çok şey ifade ediyor.

Bırakın doğu ile batının maşaları bu coğrafyanın kadim iki halkı ile uğraşa dursun.

Emin olun hiç kimsenin tekerine çomak sokmayan bu milletler kendi değerlerine sahip çıkmaları halinde geleceğin mirasçısı olacaktır.

Sabredin güzel yarınlar çok yakın.

YUNUS ERDOĞDU | KİEV – yunuserdogdu@hotmail.com