Obama, Afganistan, İran, Filistin, İsrail, Suriye ve Ukrayna hakkında konuştu
ABD Başkanı Barack Obama merakla beklenen ‘Birliğin Durumu’ konuşmasında İran ile sürdürülen nükleer müzakerelere geniş yer ayırdı. Müzakerelerin güvene değil doğruluğu kanıtlanabilir eylemlere dayandığına dikkat çeken Obama, Kongre’den gelebilecek yeni yaptırımları veto edeceğini bir kez daha vurguladı.
Başkan Obama ABD tarihinin 224. yıllık ulusa sesleniş konuşmasında eğitim, istihdam, kadın hakları, enerji, iklim değişikliği, sosyal haklar ve dış politika konularına ağırlık verdi. Konuşmasına ilk olarak kendi dönemindeki ekonomik başarılardan söz eden Obama dış politikada Afganistan’dan askerlerin çekilmesi ve İran ile nükleer müzakerelere geniş zaman ayırdı.
Afganistan’daki Amerikan askerlerinin bu yıl sonunda evlerine döneceğini ifade eden Obama, “İlk Başkan olduğum dönemde yaklaşık 180 bin Amerikalı Irak ve Afganistan’da hizmet ediyordu. Bugün tüm askerlerimiz Irak’tan ayrıldı. 60 binden fazla askerimiz Afganistan’dan evine döndü. Şuan askerlerimiz kendi güvenliklerini yöneten Afgan askeri güçlerine destek rolünde. Müttefiklerimiz ile bu yılın sonunda oradaki görevimizi sona erdireceğiz. Amerika’nın en uzun savaşı en sonunda bitecek.” dedi.
Obama, 2014 yılından sonra da Afganistan’a destek olacaklarını söyledi. Ancak Afgan hükümeti ile hali hazırda sürdürülen müzakerelerde imzaların atılması durumunda az sayıda ABD ve NATO askerleri ülkede tutulmaya devam edecek. Obama konuşmasında bu askerlerin Afgan askeri güçlerine eğitim vermek ve El Kadide terör örgütüne yönelik operasyonlar yapmak gibi görevlerinin olacağını hatırlattı.
“GUANTANAMO HAPİSANESİ KAPATILMALI”
Afganistan’da sürdürülen savaşının sona ermesi ile tutuklu transferi konusunda geri kalan kısıtlamaların kaldırılması ve Guantanamo hapisanesinin kapatılması gerektiğini belirten Obama, “Çünkü terörle mücadele sadece istihbarat ve askeri harekat yoluyla değil Anayasal ideallere bağlı kalarak ve dünyanın geri kalanına örnek olarak da sürdürüyoruz.” dedi.
İnsansız hava araçlarının kullanımına sınırlama getirdiğini hatırlatan Obama, ABD’yi zor durumda bırakan gözetleme programlarının yeniden düzenleneceğine yönelik net mesajlar verdi. Obama, “Çünkü insanların sonuçlarını hesaba katmadan ülkelerinde savaştığımızı düşünmesi ile daha güvende olamayız. Bu yüzden Kongre ile çalışarak, gözetleme programımızda yeni reformlar yapıyorum. Çünkü ülke içinde veya dışında istihbarat birimlerimizin çalışmasında halkın güveni hayati öneme sahip.”diye konuştu Obama, normal vatandaşların özel hayatının ihlal edilmemesi gerektiğini vurguladı.
SURİYE KONUSUNDA ZAYIF MESAJ
Obama’nın konuşmasında iç savaşın sürdüğü ve ciddi gıda sıkıntısının çekildiği Suriye’ye kısa bir bölüm ayırması dikkat çekti. Bu ülkenin kimyasal silahlardan arındığını ve bunun ABD’nin güç kullanma tehdidi ile gerçekleştiğini dile getiren Obama, Suriye halkını hak ettiği terörden, diktatörlükten ve korkudan uzak bir geleceğe ulaştırmak adına uluslararası toplum ile çalışmaya devam edeceklerini ifade etti.
ABD Başkanı İsrail ve Filistin barış süreci hakkında da geçmiştekine benzer ifadeler kullandı. ABD olarak çatışmaların sona ermesi adına İsrail ve Filistin taraflarının zorlukla sürdürdüğü ama gerekli olan müzakerelere destek olduklarını söyledi. Bu sayede saygın ve özgür bir Filistin devleti ile barış içinde ve güvenli bir İsrail devletinin kurulabileceğini vurguladı. ABD’nin her zaman İsrail devletinin yanında olacağını dile getirdi. Obama’nın bu sözleri salondan büyük alkış aldı.
“İRAN İLE MÜZAKERELER DİPLOMATİK BAŞARI”
İran müzakerelerinde diplomatik başarıya dikkat çeken Obama, baskı ile birleşen Amerikan diplomasisinin İran’ın nükleer programını on yıldan sonra ilk defa durdurduğunu vurguladı. İran üst düzey zenginleştirilmiş uranyum stoklarını yok etmeye başladığını belirten Obama, “Gelişmiş santrifüj kurmayacaklar. Benzeri görülmemiş denetimler hergün dünyanın İran’ın bomba üretmediğini doğrulamasına yardımcı olacak. Müttefiklerimiz ve dostlarımız ile hepimizin ortak amacı olan barışçıl bir şekilde İran’ın nükleer silaha sahip olmasını engellemek adına müzakereler ile meşgul oluyoruz.” şeklinde konuştu.
Mevcut müzakerelerin zorlu geçeceğini hatta belki de başarı sağlanamayacağını dile getiren Obama, “İran’ın müttefiklerimizi tehdit eden Hizbullah gibi terör örgütlerine desteği noktasında net görüşümüz var. Ama bu müzakereler güvene dayalı gitmiyor. Herhangi bir uzun vadeli anlaşma bizi ve uluslararası toplumu İran’ın nükleer bomba üretmediğine yönelik gerçekliği kanıtlanabilir eylemlere bağlı. Eğer John F. Kennedy ve Ronald Reagon Sovyetler Birliği ile müzekere ediyorsa güçlü ve kendinden emin Amerika da daha kuvvetsiz düşmanlar ile bugün müzakere edebilir.” dedi.
Bu ülkeye yönelik mevcut yaptırımların kendilerine bu fırsatları sağladığını ifade eden Obama, “İzin verin açık olayım. Eğer Kongre bana bu müzakereleri tehlikeye atacak yeni yaptırım tasarısı gönderir ise veto edeceğim. Ulusal güvenliğimiz adına başarılı olmak için diplomasiye bir şans vermeliyiz. Eğer İranlı liderler bu fırsatı anlamazlarsa o zaman yeni yaptırımların yapılması adına ilk çağrıda bulunacak kişi ben olacağım ve İran’ın nükleer silah üretemeyeceğinden emin olmak adına tüm seçenekleri uygulamaya hazır bulunacağım. Ancak eğer İranlı liderler bu şansı anlarsa İran ülkeler topluluğuna tekrar girmek adına önemli bir adım atabilir ve bu sayede zamanımızın en büyük güvenlik tehdidini savaş riski olmadan çözebileceğiz.” şeklinde konuştu.
İç çatışmaların yaşandığı Ukrayna konusunda da açıklamalarda bulunan Obama, tüm vatandaşların kendilerini özgürce ve barışçıl bir şekilde ifade ettikleri, ülkenin geleceğinde söz sahibi oldukları prensipleri desteklediklerini dile getirdi.
‘Birliğin Durumu’ konuşmasına iktidarı döneminde ekonomide yaşanan gelişmeleri anlatarak başlayan Başkan Obama, asgari ücretin artırılması için Kongre’nin, yerel yöneticilerin ve iş dünyasının harekete geçmesini istedi. İşverenlere seslenerek işcilere verilen saatlik ücretlerin 7.25 dolardan 10.10 dolara yükseltilmesi için Kongre’yi beklemeden harekete geçmeleri çağrsında bulundu. Amerikalıların bu artışa destek vereceğini belirten Obama, “Bu artış aileleri desteleyecek. İşletmelerin daha fazla para harcayan müşterileri olacak. Evet diyerek ülkenin geri kalanına kısmına katılın. Amerika’ya zam verin.” dedi.
ABD Başkanı, federal hükümette sözleşmeli olarak çalışanların maaşlarına zam yapılmasını içeren kararnameyi imzaladı. Bu karar yaklaşık 500 bin insanı etkileyecek. Obama, maaş artış tasarısının Kongre’den geçerek ülke geneline yayılmasını teşvik ediyor. Tasarının yasalaşması halinde asgari ücret 15 bin dolardan 21 bin dolara yükselecek.
HERKES İÇİN FIRSAT
ABD Başkanı Obama, konuşmasında insanların umutlarına, isteklerine ve yaşamlarına odaklanarak, herkese eşit fırsat tanınması gerektiğine dikkat çekti. Bu yılın icraatlar yılı olmasını isteyen ABD Başkanı, “Bölge, ırk, parti, genç yaşlı, zengin, fakire bakmaksızın bu ülke insanlarını bir araya getirecek şey basit. O da fırsat eşitliğine inanmak olduğunu düşünüyorum.” diye konuştu.
EN İYİ YATIRIM YERİ ÇİN DEĞİL; ABD
Başkan Barack Obama, dünya genelindeki işletme liderlerinin, son 10 yılda ilk defa, en iyi yatırım yerinin Çin değil, ABD olduğunu dile getirdiğini hatırlattı. İktidarı döneminde ekonominin büyüdüğünü ve üretimin arttığını anlatan Başkan Obama, “İşsizlik oranı son 5 yılın en düşük seviyesinde. Konut marketi atağa geçti. Dünyadaki diğer ülkelerden aldığımızdan daha fazla petrol üretmeye başladık. Son 20 yılda ilk defa bu kadar fazla petrol üretmiş olduk. Bu yıl Amerika için atılım yılı olabilir. 5 yıllık bir çalışma sonrası Amerika, 21. yüzyılda dünyadaki en iyi konuma sahip olabilir.” diye konuştu.
Obama, Kongre’deki her iki partiyi birlikte çalışmaya davet ederek, “Çalışanlarımızı korumak, çevremizi korumak, yeni pazarlar açmak ve Amerika’da yeni ürünler üretmek için birlikte çalışmalıyız. Çin ve Avrupa bu konuda kenarda durmuyor. Bizim de durmamamız lazım.” şeklinde hedef gösterdi.
KADINLAR EŞİT ÜCRETİ HAK EDİYOR
Başkan Obama, iş gücünün yarısını kadınların oluşturduğunu ama yine de erkeklerin bir dolar kazandığı yerde onların 77 sent kazandığını hatırlattı. Bu durumun 2014 yılında bir utanç olduğunu belirten Obama, “Bir kadın eşit iş için eşit ücreti hak ediyor. İşinden olmadan bebek sahibi olmayı hak ediyor. Bir anne hasta çocuğu ve ailesine bakmak için izinli olmayı hak ediyor. Bir baba da bunları hak ediyor. Kongre, Beyaz Saray, Wall Street’deki iş dünyası gelin hep birlikte kadının hak ettiği fırsatları verelim. Çünkü kadının başarısı Amerikanın başarısıdır.” dedi. Obama’nın kadınlarla ilgili konuşması katılımcılar tarafından uzun süre alkışlandı.
ABD’deki eğitim yatırımlarına da devam ettiklerini anlatan Obama, önümüzdeki 4 yıl içinde öğrencilerin yüzde 99’nun yüksek hızlı internet sahibi olacaklarını söyledi. Konu ile ilgili çalışmaların başladığını açıklayan ABD Başkanı, bu yatırmın bütçeye herhangi bir külfeti olmayacağını kaydetti.
İHSAN DENLİ | WASHINGTON – CİHAN
