Ukrayna ekonomisinin kurtuluşu: yama*
Bir dostun evinde çay ve yemek muhabbeti akabinde otomobile bindim. Araçta annem ve çocuklarda var. Ukrayna’nın mayın tarlasını andıran yollarında evin yolunu tuttum. Uzun ama nispeten daha düzgün güzergahı seçip yola koyulmuşken önümde bir çukur kaçacak yer yok ve peş peşe iki tak tak sesi…
Bir süre sonra arabanın sola çektiğini fark ettim. Otodakiler durumu anlamadı. Ben bir tekerin patladığını anladım ama eve varayım diye durmadım. Ayrıca soğuk havada tekerlek değiştirmekle uğraşmak da istemedim.
Eve yaklaşırken arabanın çekişi iyiden iyiye düştü ve sola çekmeye değil yatmaya başladı. Zar zor eve ulaştım. Sol iki teker patlamıştı. Çocuklara; “Siz eve çıkın ben yaptırıp geleyim” dedim. Neticede yedek tekerim de tekti.
Vaziyeti gören Ukraynalı komşum; “Benim yedeği al jant üstünde gidilmez” dedi.
Ben de gerek olmadığını zaten lastikçinin yakın olduğunu söyledim.
Komşu ısrar ediyor neredeyse beni tutacak patlak tekeri kendisi değiştirecek. Eşimle birlikte bize iyilik yapmaması konusunda zorla ikna ettik.
Komşumun adını bile bilmiyordum. 16 katlı apartmanın hangi katında oturur, ne yer ne içer bilmiyorum ama iyi birisi olduğunu öğrenmiştim.
Ben patlak lastiklerle tamircinin yolunu tuttum.
Usta iki tekeri çıkarttı baktı: “Jantlar yamulmuş” dedi. Çalışmaya başladı.
O çalışırken ben de Rusça çukur anlamına gelen *yamayı düşünmeye başladım. Bazen kendi dilinizdeki bir kelimeye benzeyen yabancı bir kelimeyi çok hızlı öğrenirsiniz. ‘Yama’ kelimesi Türkçede; “Delik ve yırtığı uygun bir parça ile onarma, kapatma.” anlamına geliyor Rusçada ise tam tersi yama: yoldaki, çukur, delik ve yırtıkların açık hali.
Usta içeride benim jantlarla uğraşırken; “Ne olacak bu Ukrayna’nın hali” diye düşünmeye başladım.
Yoldan geçen araçlara bakarken birden ülkenin kurtuluşunun yoldaki yamalar olduğunu gördüm.
Eğer o yol yapılmış olsaydı lastikçi ne yapacaktı?
Yamadan kaçayım derken hata yapan şoförler olmasa polisler ne yiyecekti?
Yama yüzünden yavaşlayan araçlara arkadan bindirme sonucu meydana gelen kazalar olmazsa kaportacılar?
Yamalar sıfır arabayı 3 ayda hurdaya çıkartmasa ne olacak yedek parçacılar?
Açılan davalar sayesinde avukat ve hâkimler?
Yabancılar için noterler, tercümanlar?
Düşündükçe ekonominin kurtuluşunun yamalardan geçtiğini anladım.
Bu arada Ukrayna Başbakanı Nikolay Azarov facebook’ta hangi yollarda yama (çukur) olduğunu sormuş millet cevaben; “Bütün Ukrayna yolları” demiş. Azarov da; “Yapın o zaman” demiş zaman daraldı yaparlar.
Kaynaklar akmaya başlar yoldakiler de artık para kazanacak.
Tabii ki yol ustaları beklenin aksine işlerini bilerek iyi yapmayacak. Birkaç santimlik çakma kaplamalar yapacak.
Çünkü sağlam 40 santimlik bir dolgu olursa en az 5 yıl işsiz kalırlar. Sadece onlar mı bütün yukarıdaki meslek dalları ve yan kolları sıkıntıya girer alimallah. Gerek yok yamayı yarım yamalak yamala işine bak.
Sonuçta kimse ülkesinin krize girmesini istemez.
Tamirci; “İşim bittiği 190 girvna” dediğinde uyandım. Cüzdana elimi attım para çok az ne yapacağımı bilemedim. Bunu hesaplamamıştım yanımda para azdı. Usta bana baktı ve Türkiye’de olacak bir şeyi dedi: “Önemli değil bir ara geçerken bırakırsın” şaşırdım.
Önce beni yolda bırakmak istemeyen komşum aklıma geldi sonra emeğini karşılığında bir daha gelip gelmeyeceği belli olmayan bir yabancıya güvenen tamirci…
Eve geldim hemen parayı aldım ve bana karşı anlayışla yaklaşan lastikçinin borcunu kapattım.
İnsanlığın milleti olmaz. Milletin insanı da yolda kaldığın zaman belli olur…
Allah beni ve sizleri iyilerle karşılaştırsın.
YUNUS ERDOĞDU | KİEV – [email protected]
