İhale süreci uzadı, Emniyet’in elinde pasaport kalmadı
Kapağına çip yerleştirilmiş elektronik pasaport (e-pasaport) ihalesi sürecinin uzaması, Türkiye’yi başka bir sıkıntıyla karşı karşıya bıraktı.
Alınan bilgilere göre, ihaleyi açan Başbakanlık Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün stokları tükendi. Emniyet, yeni pasaport veremez hale geldi. Son dönemde kısıtlı sayıda ürün kalması nedeniyle pasaportların vatandaşa veriliş süresi uzamıştı. Artık çare olarak eski pasaportların sürelerinin uzatılmasının gündeme geldiği öğrenildi. Zaman’ın dün manşetten duyurduğu gelişmelere göre, aralık ayında açılan ihaleyi Fransız firması Gemalto kazanmış, ancak çiplerinin güvenlik zafiyeti taşıması sebebiyle Kamu İhale Kurumu (KİK) tarafından devre dışı bırakılmıştı. İkinci gelen diğer Fransız firması Arjo Wiggins’in teklifi de aynı gerekçeyle iptal edilmişti. 7 Mayıs’ta alınan bu karara göre, Gemalto’nun 60 gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi’ne başvuru hakkı var. Firmanın bu yola gidip gitmeyeceği bilinmiyor. Ancak mahkemeye iptal başvurusu yaparsa süreç daha da uzayacak. Bu da mevcut pasaport sıkıntısının daha da ilerlemesi anlamına geliyor. KİK’in oybirliği ile aldığı kararda, iki firmanın teklifleri değerlendirme dışı bırakılırken, “Bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.” deniliyor. Bu durumda ihalenin, 3. sıradaki Malezyalı IRIS Technologies firmasına verilmesi bekleniyor. Ancak bu sürecin ne kadar sürede netleşeceği belli değil.
Türkiye’nin ‘akıllı kart sistemleri’ atağında bir diğer önemli gelişme de e-kimlik ihalesinde yaşanıyor. E-pasaportta yaşanan sıkıntılar sebebiyle ihaleye, sadece yerli firmalar davet edilmişti. Bu yeni ihalede, Zaman’ın gündeme getirdiği bir diğer faktör de dikkate alınmış ve e-pasaportun tersine, e-kimlikler için sadece TÜBİTAK’ın ürettiği işletim sisteminin kullanılma zorunluluğu getirilmişti. Oysa e-pasaport ihalesinde, TÜBİTAK’ın ürettiği işletim sistemleri olmasına rağmen teknik şartnameye böyle bir zorunluluk koyulmamış ve ülkenin yaklaşık 30 milyar lira harcayarak geliştirdiği teknoloji yok sayılmıştı. e-kimlik ihalesinin teknik şartnamesine, bu mecburiyet konuldu. Açık eksiltme usulü yapılacak ihale için davet mektubu gönderilen 7 firmadan sadece 2 tanesi yeterlilik alabilmişti. Bunlar da Gate Elektronik ile Data Teknik’ti. İhaleyi, 200 milyon lira teklif eden Gate Elektronik kazandı. İçişleri Bakanlık Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün yürüttüğü e-kimlik projesi, toplamda 1 milyar lirayı bulacak bir proje. Çünkü sadece kimlik kartı basımı, işletim sistemi ve güvenlik unsurlarının yerleştirilmesi değil, aynı zamanda kartların kişiselleştirilmesi için kurulacak merkezler, yurt genelinde bunun yaygınlaştırılması için yapılacak harcamalar da söz konusu. İhale, kartların üretilmesi ve dağıtılması süreçlerini öngörüyor. Bu süre ise 3 yıl. 3 yıl içerisinde bütün nüfus cüzdanları yenilenerek yerine çipli kimlik kartları dağıtılacak.
AHMET DÖNMEZ | ANKARA – ZAMAN
