[TC ADALET BAKANLIĞI RAPORU] Türkiye’nin iade taleplerine ret

Türkiye’deki 15 Temmuz Darbe Girişimi’nin ardından başta ABD’de bulunan Fethullah Gülen’in Türkiye’ye iade edilmesini talep eden Adalet Bakanlığı’nın iade taleplerinin büyük oranda reddedildiği bakanlığın Faaliyet Raporu’nda gözler önüne serildi.

2016 Faaliyet Raporu’nda, suçluların iadesi işlemlerinin ikili anlaşmalar veya “Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi” hükümlerine göre yapıldığı belirtildi. Adli makamlarca aranırken yurt dışına kaçan şüpheli, sanık ve hükümlülerin bulundukları ülkeden iadelerinin sağlanması amacıyla düzenlenen iade evrakının yabancı makamlara gönderildiği ifade edilen raporda, 9 yılda 598 iade başvurusunda bulunulduğu bildirildi. Raporda ayrıca iadelerinin istenilmesi düşünülen ancak yurtdışında bulundukları yerler belirlenemeyen kişilerin iadeleri amacıyla uluslararası düzeyde “Kırmızı Bülten” de çıkartıldığı belirtilen raporda, Interpol aracılığıyla arama işlemlerinin yapıldığı vurgulandı.

9 YILDA 27 İADE

2007 ve 2016 yılları arasında yapılan 27 kişiden beşi Romanya’dan, dördü KKTC’den, üçü Almanya’dan, üçü Azerbaycan, ikisi Avusturya’dan geri gönderilirken Ürdün’den, Ukrayna’dan, Sırbistan’dan, Rusya’dan, Kırgızistan’dan, Kazakistan’dan, Hollanda’dan, Fas’tan, Bulgaristan’dan ve Afganistan’dan birer kişi iade edildi.

ABD GERİ VERMİYOR

Fethullah Gülen’in bulunduğu ABD’den 9 yıl boyunca 8 kişi hakkında iade talebinde bulunuldu ancak ABD hiç kimseyi Türkiye’ye iade etmedi. Türkiye’nin iade talebini en çok reddeden ülke ise AKP’liler ile yaşadığı “salon krizi” ile gündeme gelen Almanya oldu. Almanya’ya 9 yılda 145 iade talebinde bulunuldu, sadece üç kişi iade edildi.

9 yılda 45 ayrı ülkeden iade talebinde bulunan Türkiye’ye toplamda 30 ülke ret yanıtı verdi. Aralarında darbe girişiminin ardından bazı pilotların sığındığı Yunanistan ile Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, İsviçre, Fransa, Suriye, Suudi Arabistan ve İngiltere’nin bulunduğu ülkeler, Türkiye’nin taleplerini reddetti.

İade talepleri çoğunlukla reddedilen Türkiye’nin, dış ülkelerden gelen iade taleplerine yaklaşımı da farklılık göstermiyor. Dokuz yılda 17 ülke Türkiye’de bulunan 47 kişinin iadesini talep ederken Türkiye yalnızca beş kişiyi iade etti. En çok iade talebinde bulunan ülke 10 kişi ile Kazakistan olurken, Türkiye yalnızca Almanya’ya dört, ABD’ye ise bir kişiyi iade etti.

2016 YILINDA 226 KİŞİ İSTENDİ

Bakanlığın faaliyet raporu ayrıca, darbe girişiminin de gerçekleştiği 2016 yılında 226 kişi hakkında iade talebinde bulunulduğunu ortaya koydu. Almanya 40, Gürcistan 26, Fransa 18, KKTC 14 ve Ukrayna 11 kişi ile en çok talepte bulunulan ülke olurken Gülen’in bulunduğu ABD’den 6 kişinin Türkiye’ye iadesi istendi.

AİHM’E YAPILAN BAŞVURULARA İLİŞKİN BİLGİLER

AİHM’e Avrupa Konseyi üye devletlere karşı yapılan başvuruları gösteren grafik aşağıda verilmiştir;

31 Aralık 2016 tarihi itibariyle Mahkeme önünde Avrupa Konseyi Üyesi toplam 47 ülke hakkında 79.750 derdest başvuru bulunmakta. Aleyhine en çok başvuru yapılan devlet 181.50 başvuru (% 22.8) ile Ukrayna’dır. İkinci sırada 12.600 (% 15.8) başvuru Türkiye yer almaktadır. Türkiye aleyhinde 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle AİHM önünde derdest olarak bekleyen başvuru sayısı 8.450 iken 2016 yılında 12.600 olmuştur.

Türkiye, 2016 yılında, 77 ihlal kararı ile, aleyhine en çok ihlal kararı verilen ikinci ülke konumunda. Birinci sırada 222 ihlal kararı ile Rusya gelmekte olup, 71 ihlal kararı ile Romanya üçüncü sırada.

Tablodan da anlaşılacağı üzere 2016 yılında Mahkeme’nin verdiği mahkûmiyet kararlarının çoğunluğunu oluşturan 521 karar; Rusya, Türkiye, Romanya, Ukrayna, Yunanistan ve Macaristan hakkında verilmiş.

Nafaka

Adalet Bakanlığı Türkiye’nin de taraf olduğu aşağıdaki uluslararası sözleşmeler gereğince nafaka alacaklarının tahsiline dair işlemleri yerine getirmektedir:

– Nafaka Alacaklarının Yabancı Memleketlerden Tahsiline İlişkin 1956 tarihli Birleşmiş Milletler Sözleşmesi,

– Çocuklara Karşı Nafaka Yükümlüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine İlişkin 1958 tarihli Lahey Sözleşmesi,

– Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine İlişkin 1973 tarihli Lahey Sözleşmesi

Açtığı veya aleyhine açılan boşanma davasında ya da kendi açtığı nafaka davasında lehine ve velayeti kendisine verilen ergin olmayan çocuk(ları) lehine nafakaya hükmedilen, bu suretle nafaka alacaklısı sıfatını kazanan eş, anılan nafaka kararı ve ilgili dile yapılacak tercümesi ile Genelgede belirtilen başvuru evrakını tamamlayarak bulunduğu yer Cumhuriyet Başsavcılığı vasıtasıyla Bakanlığımıza yurt dışında bulunan ve nafaka ödeme gücüne sahip olan (nafaka borçlusu) diğer eşten nafaka tahsili sürecini başlatmaktadır.

Nafaka dosyalarına ilişkin istatistikî bilgiler aşağıda sunulmuştur:

Adalet Bakanlığı “2016 Yılı Faaliyet Raporu için tıklayınız...