İşbirliği Konseyi, Türk dünyasını tek çatı altında birleştirdi
Temeli tam 18 sene önce Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından atılan bir rüya nihayet gerçek oldu. Türk İşbirliği Konseyi bugün İstanbul’da resmen hayata geçecek.
Türkçe Konuşan Ülkeler Zirvesi için dün İstanbul’da bir araya gelen Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkmenistan’ın devlet başkanları konuyla ilgili son kararı verdi. Bugünkü liderler zirvesi, Türk Konseyi’nin ilk adımı olacak. Kuruluşun merkezi ise İstanbul’da bulunacak. Böylece kurumsal çerçevesi olmadan, düzensiz şekilde bir araya gelen Türk cumhuriyetleri artık bir örgüt etrafında buluşacak. Türkmenistan zirveye ilk defa devlet başkanı seviyesinde katılıyor; ancak şu an için Konsey’de yer almıyor.
Türk dünyasının liderleri geçtiğimiz sene Nahçıvan’daki son zirvede kararlaştırılan Türk İşbirliği Konseyi için dün İstanbul’da buluştu. Böylece kurumsal çerçevesi olmadan, düzensiz şekilde bir araya gelen Türk cumhuriyetleri artık bir örgüt etrafında buluşacak. Bugün Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Kırgızistan Devlet Başkanı Rosa Otunbayeva ve Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov’un gerçekleştireceği zirve sonrası açıklanacak sonuç bildirisiyle Türk İşbirliği Konseyi hayata geçecek. Türkmenistan zirveye ilk defa devlet başkanı seviyesinde katılıyor; ancak şu an için Konsey’e katılmıyor. Türkiye-Azerbaycan-Kazakistan ve Kırgızistan devlet başkanlarının katılımıyla yapılacak bugünkü İstanbul Zirvesi’nde hedef, daimi tarafsızlık politikası sebebiyle geçtiğimiz yıl Konsey’e katılmayı kabul etmeyen Türkmenistan lideri Gurbanguli Berdimuhammedov’u ikna etmek ve böylece Türk dünyasındaki işbirliği sınırlarını genişletmek. En son 1998’deki zirveye temsilci gönderen Özbekistan ise İstanbul’a heyet göndermedi. Yetkililer ilerleyen dönemde Özbekistan’ın Konsey’e üye olmasını arzuladıklarını kaydetti.
3 EKİM TÜRK GÜNÜ OLACAK
Kaynaklar, Türk dünyasının bir örgüt etrafında buluşmasını ve bu örgütün daimi bir sekreteryasının olmasını önemsiyor. Sekreterya, işbirliğinin geliştirilmesi ve her türlü faaliyetin yürütülmesinden sorumlu olacak. Merkezi İstanbul’da olacak konseyin genel sekreterlik görevine üç yıl için Büyükelçi Halil Akıncı seçilecek. Türk Konseyi’nin farklı alanlarda aynı hedefe yönelik çalışan şu alt birimlerden oluşması planlanıyor: Devlet Başkanları Konseyi, Dışişleri Bakanları Konseyi, Kıdemli Memurlar Komitesi, her ülkeden iki temsilcinin yer alacağı Aksakallar Heyeti, Parlamenterler Asamblesi (TÜRKPA), Konsey Akademisi ve Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi (Türksoy), Sekreterya. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun verdiği bilgiye göre Türk İşbirliği Konseyi’nin çalışma alanı zamanla daha da genişleyecek. Türk İş Konseyi’nin de kurulacağını belirten Davutoğlu, bu çerçevede üye ülkeler arasında iş bağlantılarının planlanacağını, Sigorta ve Kalkınma Bankası oluşturulmasının ve mevzuatların daha uyumlu hale getirilmesinin gündemde olduğunu kaydetti. Bütçesinin yıl sonuna kadar Türkiye tarafından karşılanması öngörülen Sekreterya, işbirliğinin geliştirilmesi ve her türlü faaliyetin yürütülmesinden sorumlu olacak. 1992 yılında kurulduğunda Rusça ve İngilizceyi çalışma dili olarak benimseyen zirvede ilk defa müzakereler İstanbul’da Türkçe olarak yapıldı. Nahçivan’da sonuç bildirgesini Türkçenin farklı lehçeleri ile yayımlayan dört devlet bu defa müzakerelerde İstanbul lehçesi tercih edildi.
Bugün devlet başkanlarının onaylaması beklenen sonuç bildirisinde somut gelişmeler yer alacak. Bildiride, Türk İşbirliği Konseyi’nin kurulması başta olmak üzere, 3 Ekim’in Türk Dili Konuşan Ülkeler Günü ilan edilmesi, Bakü’de Türk kültür mirasını korumak için bir vakıf kurulması, üniversiteler arası birlik oluşturulması, araştırma ve geliştirme faaliyetleri için fon oluşturulması gibi kararlar bulunuyor.
Azerbaycan ile yüksek düzeyli işbirliği
Komşu ülkelerle sıfır problem, maksimum işbirliği politikası çerçevesinde Irak ve Suriye gibi ülkelerle Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyleri kuran Türkiye aynı mekanizmayı Azerbaycan ile de oluşturdu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev dün Çırağan Sarayı’nda düzenlenen törenle Konsey’in kuruluşuna ilişkin imzaları attı. İki lider de Konsey vesilesiyle “bir millet iki devlet” temelindeki ilişkilerin daha da geliştirileceğine ve kurumsal hale geleceğine vurgu yaptı. Stratejik ortaklık belgesinde, ekonomik, ticarî, siyasî, enerji, ulaştırma, kültürel, bilimsel ve sivil toplum alanlarında işbirliği yapılması öngörülüyor. Önce bir hazırlık toplantısı, ardından ortak kabine toplantısı yapılacak.
ZAMAN – SERVET YANATMA – İSTANBUL
