Düşük kur, Türkiye’nin ithalatını patlattı
Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) her ay açıkladığı ihracat rakamlarından sonra dün ilk kez Dış Ticaret’ten sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan tarafından ithalat rakamları açıklandı. 2010’u 113,7 milyar dolarlık ihracatla kapatan Türkiye’nin ithalatının 183 milyar dolar olduğu belirtildi. İthalatın patlamasında düşük kurun büyük etkisi olduğuna dikkat çekildi.
Türkiye’nin 2010 yılı ihracat rakamlarının ardından ithalat verileri de kamuoyuyla paylaşıldı. Aralık ayında 18-20 milyar dolarlık bir ithalatın gerçekleştiğini belirten Dış Ticaret’ten sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, 2010 yılı ithalatının bir önceki yıla oranla yüzde 30’luk artışla 183 milyar dolara ulaştığını dile getirdi. Türkiye’nin cari açığının ise 70 milyar dolar olarak gerçekleştiği belirtildi. Açığın oluşmasında döviz kurunun düşüklüğünün büyük bir etkisinin olduğunu kaydeden Bakan Çağlayan, özellikle otomotiv ve makine sektörüne olumsuz etkisinin çok ciddi şekilde yansıdığını söyledi. Bakan, ithal otomotivde 4-5 ay sonrasına teslimat günü verildiğini, sanayicinin de üretimde kullanacağı makine tercihini kurun düşük olmasından dolayı ithalden yana kullandığının altını çizdi. 2010’da ithalatın yüzde 61,5’inin dolarla, yüzde 33,5’inin ise Euro ile yapıldığı, doların ithalattaki payının yüksekliğinin en önemli sebeplerinden birinin enerji ithalatının dolarla yapılmasından kaynaklandığı belirtildi.
İthalat rakamlarının analizini yaptığı basın toplantısında dünyada yaşanan krizin ardından birçok ülkenin ihracat rakamlarının düştüğünü anlatan Devlet Bakanı, buna karşın ithalatın kademeli olarak arttığını kaydetti. İthalatın sadece Türkiye’nin değil dünyanın bir gerçeği olduğuna dikkat çekildi. TÜİK verilerine göre; 2010 yılı Ocak-Kasım döneminde ithalat, 2009’un aynı dönemine göre yüzde 31 oranında artarak 164,9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Aralık ayında yapılan 18-20 milyar dolarlık ithalat ile birlikte bu rakam, 183 milyar dolara yükseldi. İhracatta ise 2010 yılı 113,7 milyar dolarla kapatılmıştı. Bu rakamlar göz önüne alındığında Türkiye’nin dış ticaret açığı 70 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 62,5 olarak kayıtlara geçti. Cari açığın önlenmesi konusunda yoğun gayretler gösterdiklerini belirten Bakan Çağlayan, bu konuda “sektörel ortak satın alma hareketi” başlatacakları, aynı malı aynı ülkeden hatta aynı yurtdışı tedarikçilerden temin eden yerli firmaları bir masa etrafında toplamayı düşündüklerini sözlerine ekledi. 2010’un ilk 11 ayında, en çok ithalat yapılan ilk 10 ülke, sırasıyla Rusya, Almanya, Çin, ABD, İtalya, Fransa, İran, İspanya, İngiltere ve Ukrayna oldu.
Dış Ticaret Müsteşarlığı olarak döviz kazandırıcı işlemlere çok büyük önem verdiklerini, bu çerçevede lojistik, sağlık, yazılım, sinema ve dizi film sektörlerine yönelik çalışmaların son aşamaya geldiğini hatırlatan Bakan Çağlayan’a göre bu tablonun değişmesi için yeni politikalar geliştirirken sadece kur meselesine takılmış gibi gösterilmek rahatsız edici. Kurun düşük olmasının ihracatçıya olan etkisinden çok, ekonomide, üretimde, istihdamda meydana getirdiği tahribat çok daha büyük. Merkez Bankası’nın geçmiş dönemde uyguladığı düşük kur yüksek faiz uygulamalarını da eleştiren Devlet Bakanı, kurumun o dönemde yanlışında inat ettiğini belirtti. Bu dönemde yaşanan düşük kurun ithalatı patlattığına dikkat çekti. Merkez Bankası’nın politikasından vazgeçmesinin de son derece sevindirici olduğu belirtilerek, bir sonraki adımda ise meselenin kökenine inilerek tasarruf oranının ve mevcut para politikası sonucu Türkiye’ye kısa vadeli sermaye girişlerinin artması için yapılması gerekenlerin masaya yatırılması gerektiğine vurgu yapıldı.
100 otomobilden 70’i ithal
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, Türkiye’de satılan her 100 ticari araçtan 60’ı yerli üretim modeller arasından tercih edildi. Binek araçlarda ise ithal egemenliği devam etti. İthal otomobiller satışların yüzde 70’inden pay alırken, yerli üretim yüzde 30’larda kaldı. 2010 yılı Ocak-Aralık döneminde toplam otomobil satışları 509 bin 784 adet oldu. Öte yandan makine ithalatının da 17 milyar dolar seviyesinde olduğu belirtiliyor.
BAYRAM KAYA – ZAMAN
