[VİDEO] Türkiye’nin 9. Cumhurbaşkanı Demirel vefat etti
Türkiye siyasî tarihine damgasını vuran isimlerden biriydi Süleyman Demirel. 13 Mayıs’ta rahazsızlanmıştı. Böbrek ve kalp yetmezliği, akut solunum yolları enfeksiyonu sebebiyle hastaneye kaldırıldı ancak kurtarılamadı. Demirel, yarın yapılacak devlet töreninin ardından doğduğu İslamköy’de, eşi Nazmiye Demirel’in yanına defnedilecek.
Türk siyasetine 40 yıl damgasını vuran 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel (91), Ankara’da tedavi gördüğü Güven Hastanesi’nde önceki gece hayata gözlerini yumdu. Hastaneden yapılan açıklamada, Vefat sebebi olarak solunum yolu enfeksiyonu ve kalp yetmezliği gösterildi. Demirel için üç günlük yas ilan edilirken cenaze namazı yarın Kocatepe Camii’nde kılınacak. Ardından devlet töreniyle doğum yeri olan Isparta’ya bağlı İslamköy’de toprağa verilecek. 27 Mayıs darbesinin ardından DP’nin devamı olarak kurulan Adalet Partisi’nin (AP) lideri olarak siyaset arenasına çıkan Demirel, 2000 yılına kadar Türkiye’nin yakın tarihinde söz sahibi olan şahsiyetler arasında yer aldı. 1960, 1970, 1980 ve 1990’lı yılların, askeri darbeleri de barındıran fırtınalı süreçlerinde siyasi parti lideri, başbakan ve cumhurbaşkanı olarak görev alan Demirel, ‘barajlar kıralı’, ‘baba’, ‘bir bilen’ gibi sayısız lakapla anılıyordu. ‘6 kere gittim 7 kere geldim’ sözüyle krizlerle dolu dönemlerde yaşanan zorluklara işaret etmişti. Birlikte anıldığı rakibi siyasi liderler Turgut Özal (ANAP), Alparslan Türkeş (MHP), Bülent Ecevit (CHP-DSP) ve Necmettin Erbakan’nın (MSP-RP) ardından Demirel’in de vefat etmesiyle Türk siyasetinde bir dönem de kapanmış oldu.
Süleyman Demirel, 13 Mayıs’ta böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği ve akut solunum yolları enfeksiyonu sebebiyle Güven Hastanesi’ne yatırılmıştı. Takip eden günlerde sağlık durumu giderek ağırlaşan ve 16 Haziran’da solunum ve kalp fonksiyonlarında ileri derece kötüleşme saptanan Demirel, yapılan tüm girişimlere rağmen kurtarılamadı ve önceki gece saat 02.05’te hayata gözlerini yumdu. Özel doktoru Aylin Cesur, Demirel’in son dakikaya kadar bilincinin açık olduğunu, son olarak akşam yemeğini beraber yediklerini söyledi.
Demirel’in vefat haberinin duyulması ile sabahın ilk ışıkları ile birlikte taziye için gelenlerin ilk adresi Güven Hastanesi oldu. Hastaneye ilk gelen Demirel’in akrabası CHP İstanbul Milletvekili İlhan Kesici oldu. Hastane çıkışında konuşan Kesici, “Allah rahmet eylesin, mekânı cennet olsun, milletimizin başı sağ olsun.” dedi. Demirel’in geride bıraktığı eserler konusunda görüşünün sorulması üzerine ise Kesici, “Hem doğru görmem, hem içimden de gelmez. Ama içimden biraz önce ifade ettiğim gibi dua etmek gelir.” cevabını verdi.
Güniz Sokak’a ziyaretçi akını
Merhum Cumhurbaşkanı’nın vefatının ardından Güven Hastanesi ve Güniz Sokak’taki evi, ziyaretçi akınına uğradı. Demirel’in adıyla özdeşleşen evinin bulunduğu Güniz Sokak’a TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Başbakan Ahmet Davutoğlu, anamuhalefet lideri
Kemal Kılıçdaroğlu, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, Saadet Partisi eski Genel Başkanı Recai Kutan ile Demirel’le mesai arkadaşlığı yapan eski bakanlar Namık Kemal Zeybek, İstemihan Talay, Necmettin Cevheri, Ali Coşkun, Abdülkadir Aksu, Köksal Toptan, Hikmet Sami Türk de geldi. Taziyeleri Şevket Demirel’in kızı Nihan Demirel Atasagun ve İlhan Kesici kabul etti. Güven Hastanesi’nin yanı sıra Güniz Sokak’ta açılan taziye defterine yazı yazmak için vatandaşlar uzun kuyruklar oluşturdu. CHP Zonguldak Miletvekili Mehmet Haberal evin taziye düzeniyle yakından ilgilendi. Evin girişine konulan Demirel’in portresinin altına kırmızı güller yerleştirildi. Portrenin üzerine de Demirel’in fötr şapkası konuldu.
CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu: Devlet adamlığını ondan öğrendik
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Demirel ailesine yaptığı ziyaretin ardından, şunları söyledi: “Bizim çok partili yaşantımızın en önemli siyasi aktörlerinden birisiydi. Yaşamının son saatlerine kadar Türkiye’deki bütün gelişmeleri yakından izleyen bir siyasi liderdi. Tevazuuyu, siyaseti, devlet adamlığını ondan öğrendik. Ülkenin başı sağ olsun, hepimizin başı sa ğolsun. Türkiye’nin yetiştirdiği çok önemli bir siyasal liderdi. Sadece Türkiye’nin değil, bölgenin de dünyanın da en önemli aktörlerinden birisiydi. Türkiye kaybetti, önemli bir insanını kaybetti. Hepimizin başı sağolsun.”
Üç günlük yas ilan edildi
Taziye sonrası çıkışta bir açıklama yapan Başbakan Davutoğlu, “Yakın siyasi tarihimizin, demokrasi tarihimizin en önemli isimlerinden, en öncü isimlerinden birini kaybettik. Sayın Cumhurbaşkanımız, Türkiye’de her zaman Cumhuriyet’in ve demokrasinin yanında yer almıştır. Siyasi tarihimiz açısından, ismi bu açıdan, çok derin izler bırakarak siyasi tarihimize yazılmıştır. ” dedi. Davutoğlu ayrıca devlet protokolü anlamında tüm cumhurbaşkanlarına uygulanan protokolün detaylarının uygulanması yönünde talimat verdiğini, üç günlük ulusal yan ilan ettiklerini de açıkladı. Başbakan, “Aile ile istişare ettik, cenaze namazı da mübarek Ramazan’da manevi bir ortamın olduğu atmosferde, inşallah cuma günü (yarın) Kocatepe’de eda edilecek. Uluslararası katılım da göz önünde bulundurularak gerekli hazırlıklar yapılmaktadır. Yurtdışında taziye defterinin açılması, ayrıca yurtdışından mesajlar geldiği için bununla ilgili çalışmalar yapıldı, gerekli tedbirler alındı.” ifadelerini kullandı.
İslamköy’de anıt mezara defnedilecek
Vefat haberinin ardından aile doktoru Aylin Cesur, Demirel’in eşi Nazmiye Demirel’in yanına defnedileceğini açıkladı. Ancak aile fertleri arasında yapılan değerlendirmede Demirel’in İslamköy Çalca Tepesi’nde yapımı devam eden anıt mezara defnedilmesine karar verildi. Bunun üzerine anıt mezardaki işlemler hızlandırılarak mezarın kazımına başlandı.
Süleyman Demirel’in halasının oğlu yeğeni Aziz Ünlü, Demirel’in cenazesinin Çalca Tepesi’ndeki anıt mezara defnedileceğini açıkladı. Mezar kazma çalışmalarını yerinde inceleyen Ünlü, “İlk olarak normal mezar yapacağız, ardından burada bir yapı olacak. Buna sonra karar verilecek. Burası 800 bin metrekare bir tepe. Anıt mezar olarak tahsis edilmiş. Ağaçlandırmalar Şevket Demirel tarafından yapıldı. Buranın üzerine bir metre kalınlığında bir toprak konuldu.” dedi.
9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel için doğduğu topraklar olan İslamköy’de yapılacak olan anıt mezar Anıtkabir’den sonra Türkiye’nin ikinci en büyük anıt mezarı olacak. Yapımına 2000 yılında kardeşi Şevket Demirel tarafından başlanan anıt mezar için şu ana kadar binlerce ağaç dikildi, Demirel’in 9. cumhurbaşkanlığını simgeleyen 9 büyük havuz ve 2 küçük havuz yapıldı. Anıt mezarda aynı zamanda bir de dünya ormanı oluşturuldu. Bir zamanlar kayalıklar ve kıraç topraktan ibaret olan Çalca Tepesi şu an dünyanın dört bir yanından getirilen farklı türden ağaçlar dikilerek ormanlaştırıldı.
Hizmetleriyle yâd edilecek
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan: “Türk siyasi tarihinde derin izler bırakan, ülkemizin kalkınma sürecinde katkıları bulunan Süleyman Demirel, devlet ve siyaset adamı olarak siyasi tarihimizin önemli isimleri arasında yer almaktadır. Üstlendiği görevler, gerçekleştirdiği hizmetler ve siyasetteki rolü ile aziz milletimiz tarafından gelecekte de yâd edilecektir.”
Örnek bir devlet adamıydı
11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül: “Merhum Süleyman Demirel, Türk siyasi tarihinin en hassas dönemlerinde, demokrasimizin gelişimi ve çok partili sistemin bekası yolunda mücadele vermiş örnek bir devlet adamıdır. Ülkemizin sınai ve ekonomik kalkınmasında çok önemli hizmetler yaparak sonraki kuşaklara öncülük etmiştir. Bir siyaset ve devlet adamı olarak bıraktığı eserler ile şüphesiz ki milletimiz tarafından daima hayırla yâd edilecektir.”
Zor yılların cumhurbaşkanıydı
TBMM Başkanı Cemil Çiçek: “Hepimizin hayatında olan bir insan. Türkiye’nin demokratikleşmesinde, demokratik hayat mücadelesinde önemli bir yere sahip oldu. Zor yıllarda cumhurbaşkanı, başbakan, muhalefet lideri olarak önemli sorumluluklar üstlendi. Yakın siyasi tarihimizin tüm yönleriyle anlaşılabilmesi bakımından merhum Cumhurbaşkanı’mızın süreç içinde yaptıklarının, yapamadıklarının çok iyi bilinmesi gerekiyor.”
Milletine hizmet için yaşadı
Eski Başbakan Tansu Çiller: “Millete hizmeti her şeyin üstünde tutmuş, ülkemize büyük eserler kazandırmış, siyasi tarihimizde iz bırakmış önemli bir siyaset duayenidir. Ayrıca kır atın millete hizmet yolunda kendisiyle uzun yıllar birlikte çalıştık, çok anılarımız oldu. Siyasete atılmam yönündeki çağrısına olumlu cevap vermemde, demokrasiye olan bağlılığı en önemli etken olmuştur. Demokrasi ve Türkiye sevdasıyla 6 kez gittiği makama 7. kez geldi ve son noktada demokrasi meşalesi olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin cumhurbaşkanı oldu. Milletimiz, dava arkadaşları ve sevenleri tarafından unutulmayacaktır.’
Ülkemiz için acı bir kayıp
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli: “Türk siyaset ve devlet hayatının duayenlerinden birisi olan 9. Cumhurbaşkanımız Sayın Süleyman Demirel’in vefatı ülkemiz ve milletimiz adına acı bir kayıptır. Türkiye Cumhuriyeti’nin gelişme ve kalkınma mücadelesinde Sayın Demirel’in büyük hizmet ve katkıları olduğu kuşkusuzdur. Geride onca iz, eser ve hatıra bırakarak ebediyete intikal eden Sayın Demirel her zaman şükran ve saygıyla anılacak, yıllarca verdiği demokrasi mücadelesi gıpta ile hatırlanacaktır.”
Gazetecilere gösterdiği hoşgörü unutulmayacak
Basın Konseyi: “Başbakan, anamuhalefet partisi lideri, yasaklı dönemlerin yılmaz siyasetçisi, ülkesine yaptığı hizmetleriyle daima anılacak olan, 9’uncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in yaşamını yitirmesinden büyük üzüntü duyduk. Türk siyaseti ile özdeşleşen fötr şapkası ve gazetecilere gösterdiği engin hoşgörüsü, elbette unutulmayacaktır. Politik yaşamda derin izler bırakarak ebediyete intikal eden, 9’uncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’e Allah’tan rahmet; ailesine ve sevenlerine sabırlar diliyoruz.”
Siyasette uzlaşmanın önemini ortaya koyan bir kişiydi
DSP Genel Başkanı Masum Türker: “Demirel, Türk demokrasisine büyük hizmette bulunan, ülke sanayisine ve yatırımlarına değer veren, Cumhuriyet’in kuruluş felsefesine bağlı kalan, devlet adamı kimliğiyle siyasette uzlaşmanın önemini ortaya koyan bir kişiydi. Kendisini yakından tanıma imkânı bulduğum Demirel’e tanrıdan rahmet, ailesine ve sevenlerine başsağlığı diliyorum.
Demirel, Türkiye’nin lezzetiydi
Sanatçı İbrahim Tatlıses: “Sevgili Baba’mızı kaybettik, Türkiye’nin başı sağ olsun… Hasta haliyle, vurulduğumda hastaneye ilk gelenlerden biriydi. O Baba’ydı. İbo Show seyreder, gece bana telefon açıp tebrik ederdi. Allah’ın rahmeti üzerine olsun. Başımız sağ olsun… O sadece başbakan ya da cumhurbaşkanı değil, Türkiye’nin lezzetiydi.”
ASYIHAN AYDIN, İLYAS KOÇ, ÜSAME ÜNAL | CİHAN – ANKARA
