Ukrayna ile yeni dönem…
Başbakan Erdoğan’la Ukrayna seyahatindeyiz. Kiev, Türkiye’den daha soğuk… Aralıklarla kar yağışı devam ediyor. Binaların çatıları karlarla kaplı. Gezi ekonomi ağırlıklı… Tam anlamıyla bir çıkarma.
Erdoğan’a dört bakan eşlik ediyor; Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ve Enerji Bakanı Taner Yıldız. Ayrıca Ankara ve İstanbul’dan iki uçak dolusu 500’ün üzerinde işadamı Kiev’deki toplantılara katıldı. Türkiye’deki oda ve borsa başkanlarının tamamı heyette…
Ankara’dan Kiev’e uçarken Karadeniz üzerinde bazı meslektaşlarımız Başbakan Erdoğan’a yeni çıkan kitaplarını takdim etti. Yeni Şafak’tan Abdülkadir Selvi’nin rahmetli Muhsin Yazıcıoğlu’nun hayatını anlattığı kitabını alırken duygulanan Erdoğan, ‘İyi insandı. Allah rahmet eylesin.’ dedi.
Bugün Gazetesi’nden Adem Yavuz Arslan’ın Hrant Dink cinayetini konu alan ‘Bi Ermeni Var’ kitabı üzerine de ilginç diyalog yaşandı. Başbakan, Arslan’a ‘Trabzon’u mu yoksa Şişli bölümünü mü yazdın?’ diye sordu. Yargı sürecinin ağır işlemesinden yakındı. ‘Biz olayın sorumlularını 36 saatte yakaladık, adalete teslim ettik, ancak hâlâ bir sonuca varılamadı.’ dedi.
Dink cinayetinin arka planı kısmen deşifre oldu ancak ‘kumanda merkezi neresi?’ sorusu hâlâ cevapsız.
İş konseyi toplantısı gezinin en önemli bölümlerindendi. Her iki ülkenin işadamlarından yoğun katılım oldu. Başbakan Erdoğan burada yaptığı konuşmada alkışlar eşliğinde ‘yeni hedefler’ koydu. Tarih boyunca Ukrayna ile Türkiye’nin yollarının kesiştiğine dikkat çeken Başbakan, ‘Dostluğu, dayanışmayı, işbirliğini daha ileriye taşımak için çalışıyoruz.’ dedi.
İkili görüşmeler sırasında ‘Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey’ kurulması kararlaştırıldı. Başbakan bu gelişmeyi ‘Türkiye ile Ukrayna arasında yeni bir dönem’ diye niteledi. Bu tip seyahatlerde ‘vizelerin kaldırılması’ gelenek oldu. Türkiye ile Ukrayna arasında vizelerin kaldırılması için çalışma başlatıldı. Yakın gelecekte her iki ülkenin vatandaşları vizesiz seyahat etme imkânı bulacak.
İş Konseyi toplantısından sonra karşılaştığım TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, ‘Muhteşem bir toplantıydı. Bugüne kadar böylesi yapılmadı. İş dünyası faydasını görecek.’ dedi.
Hiç şüphesiz Türkiye-Ukrayna ilişkilerinde ‘Kırım’ın özel yeri var. Kırım Ukrayna’ya bağlı özerk bir bölge. Karadeniz’in hemen öte yakasında. Kırım Tatarları ufkun temiz olduğu açık havalarda Türkiye’nin ışıklarının göründüğünü söyler. Kırım Türkleri büyük acılar yaşadı. Stalin döneminde yurtlarından sürüldü. Yıllar sonra bir bölümü ancak dönebildi. Hâlâ vatanlarına dönemeyenler var.
Başbakan Erdoğan Kiev’e ayak basar basmaz Kırım Tatarlarının efsanevi lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ile görüştü. Kırımoğlu, Kırım-Tatar Milli Meclis başkanı ve Ukrayna milletvekili… Oldukça sıcak ortamda gerçekleşen görüşmede Erdoğan ‘Mustafa abi’ diye hitap etti. Kırımoğlu, Kırım Tatarlarının sıkıntılarını anlattı. Toprak probleminden söz etti.
Tatarlar Kırım’a döndükten sonra terk etmek zorunda kaldıkları evlerini satın almalarına rağmen ‘toprak’ sorunu hâlâ çözülemedi. Kırım Türk Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Recep İçin ‘Tatarların en büyük sıkıntısı toprak. Çözülemediği takdirde büyük krizlerin yaşanması kaçınılmaz. Türkiye’nin ağırlığını koymasını bekliyoruz.’ dedi.
Türkiye, Kırım’la ilgisini hiç kesmedi. TİKA’nın hâlâ devam eden projeleri var. 10 yıl önce başlayan 1.000 konut yapımını tamamladı. Bahçesaray’da bulunan başta Zinciriye Medresesi olmak üzere tarihî eserleri yeniden gözden geçirdi. Başbakan Erdoğan ‘Türkiye Cumhuriyeti olarak Kırım Türklerinin yanındayız. Bunu Ukrayna cumhurbaşkanına da söyleyeceğim. Kırım Türkleri yalnız değildir.’ dedi.
Erdoğan’ın kısa ancak yoğun görüşmelerle geçen seyahati Türkiye ile Ukrayna arasında yeni bir dönemin kapılarını açtı…
Mustafa Ünal – ZAMAN – [email protected]
